HODOI ELEKTRONIKAI
Du texte à l'hypertexte

Platon, Les Lois, livre I

Chapitre 14

  Chapitre 14

[1,14] XIV. (Κλεινίας) λέγε δή· (Ἀθηναῖος) προσφέροντες τῷ θαύματι τούτῳ τὴν μέθην, ποῖόν τί ποτε αὐτὸ ἀπεργαζόμεθα; (Κλεινίας) πρὸς τί δὲ σκοπούμενος αὐτὸ ἐπανερωτᾷς; (Ἀθηναῖος) οὐδέν πω πρὸς ὅτι, τοῦτο δὲ ὅλως κοινωνῆσαν τούτῳ ποῖόν τι συμπίπτει γίγνεσθαι. ἔτι δὲ σαφέστερον βούλομαι πειράσομαι φράζειν. ἐρωτῶ γὰρ τὸ τοιόνδε· ἆρα σφοδροτέρας τὰς ἡδονὰς καὶ λύπας καὶ θυμοὺς καὶ ἔρωτας τῶν οἴνων πόσις ἐπιτείνει; (Κλεινίας) πολύ γε. (645e) (Ἀθηναῖος) τί δ' αὖ τὰς αἰσθήσεις καὶ μνήμας καὶ δόξας καὶ φρονήσεις; πότερον ὡσαύτως σφοδροτέρας; πάμπαν ἀπολείπει ταῦτα αὐτόν, ἂν κατακορής τις τῇ μέθῃ γίγνηται; (Κλεινίας) ναί, πάμπαν ἀπολείπει. (Ἀθηναῖος) οὐκοῦν εἰς ταὐτὸν ἀφικνεῖται τὴν τῆς ψυχῆς ἕξιν τῇ τότε ὅτε νέος ἦν παῖς; (Κλεινίας) τί μήν; (Ἀθηναῖος) ἥκιστα δὴ τότ' ἂν αὐτὸς αὑτοῦ γίγνοιτο ἐγκρατής. (646a) (Κλεινίας) ἥκιστα. (Ἀθηναῖος) ἆρ' οὖν πονηρότατος, φαμέν, τοιοῦτος; (Κλεινίας) πολύ γε. (Ἀθηναῖος) οὐ μόνον ἄρ', ὡς ἔοικεν, γέρων δὶς παῖς γίγνοιτ' ἄν, ἀλλὰ καὶ μεθυσθείς. (Κλεινίας) ἄριστα εἶπες, ξένε. (Ἀθηναῖος) τούτου δὴ τοῦ ἐπιτηδεύματος ἔσθ' ὅστις λόγος ἐπιχειρήσει πείθειν ἡμᾶς ὡς χρὴ γεύεσθαι καὶ μὴ φεύγειν παντὶ σθένει κατὰ τὸ δυνατόν; (Κλεινίας) ἔοικ' εἶναι· σὺ γοῦν φῂς καὶ ἕτοιμος ἦσθα νυνδὴ λέγειν. (646b) (Ἀθηναῖος) ἀληθῆ μέντοι μνημονεύεις· καὶ νῦν γ' εἴμ' ἕτοιμος, ἐπειδήπερ σφώ γε ἐθελήσειν προθύμως ἔφατον ἀκούειν. (Κλεινίας) πῶς δ' οὐκ ἀκουσόμεθα; κἂν εἰ μηδενὸς ἄλλου χάριν, ἀλλὰ τοῦ θαυμαστοῦ τε καὶ ἀτόπου, εἰ δεῖ ἑκόντα ποτὲ ἄνθρωπον εἰς ἅπασαν φαυλότητα ἑαυτὸν ἐμβάλλειν. (Ἀθηναῖος) ψυχῆς λέγεις· γάρ; (Κλεινίας) ναί. (Ἀθηναῖος) τί δέ; σώματος, ἑταῖρε, εἰς πονηρίαν, λεπτότητά τε καὶ αἶσχος καὶ ἀδυναμίαν, θαυμάζοιμεν ἂν εἴ ποτέ τις (646c) ἑκὼν ἐπὶ τὸ τοιοῦτον ἀφικνεῖται; (Κλεινίας) πῶς γὰρ οὔ; (Ἀθηναῖος) τί οὖν; τοὺς εἰς τὰ ἰατρεῖα αὐτοὺς βαδίζοντας ἐπὶ φαρμακοποσίᾳ ἀγνοεῖν οἰόμεθα ὅτι μετ' ὀλίγον ὕστερον καὶ ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἕξουσιν τοιοῦτον τὸ σῶμα, οἷον εἰ διὰ τέλους ἔχειν μέλλοιεν, ζῆν οὐκ ἂν δέξαιντο; τοὺς ἐπὶ τὰ γυμνάσια καὶ πόνους ἰόντας οὐκ ἴσμεν ὡς ἀσθενεῖς εἰς τὸ παραχρῆμα γίγνονται; (Κλεινίας) πάντα ταῦτα ἴσμεν. (Ἀθηναῖος) καὶ ὅτι τῆς μετὰ ταῦτα ὠφελίας ἕνεκα ἑκόντες πορεύονται; (646d) (Κλεινίας) κάλλιστα. (Ἀθηναῖος) οὐκοῦν χρὴ καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδευμάτων πέρι διανοεῖσθαι τὸν αὐτὸν τρόπον; (Κλεινίας) πάνυ γε. (Ἀθηναῖος) καὶ τῆς περὶ τὸν οἶνον ἄρα διατριβῆς ὡσαύτως διανοητέον, εἴπερ ἔνι τοῦτο ἐν τούτοις ὀρθῶς διανοηθῆναι. (Κλεινίας) πῶς δ' οὔ; (Ἀθηναῖος) ἂν ἄρα τινὰ ἡμῖν ὠφελίαν ἔχουσα φαίνηται μηδὲν τῆς περὶ τὸ σῶμα ἐλάττω, τῇ γε ἀρχῇ τὴν σωμασκίαν νικᾷ τῷ τὴν μὲν μετ' ἀλγηδόνων εἶναι, τὴν δὲ μή. (646e) (Κλεινίας) ὀρθῶς λέγεις, θαυμάζοιμι δ' ἂν εἴ τι δυναίμεθα τοιοῦτον ἐν αὐτῷ καταμαθεῖν. (Ἀθηναῖος) τοῦτ' αὐτὸ δὴ νῦν, ὡς ἔοιχ', ἡμῖν ἤδη πειρατέον φράζειν. καί μοι λέγε· δύο φόβων εἴδη σχεδὸν ἐναντία δυνάμεθα κατανοῆσαι; (Κλεινίας) ποῖα δή; (Ἀθηναῖος) τὰ τοιάδε· φοβούμεθα μέν που τὰ κακά, προσδοκῶντες γενήσεσθαι. (Κλεινίας) ναί. (Ἀθηναῖος) φοβούμεθα δέ γε πολλάκις δόξαν, ἡγούμενοι δοξάζεσθαι κακοί, πράττοντες λέγοντές τι τῶν μὴ καλῶν· ὃν (647a) δὴ καὶ καλοῦμεν τὸν φόβον ἡμεῖς γε, οἶμαι δὲ καὶ πάντες, αἰσχύνην. (Κλεινίας) τί δ' οὔ; (Ἀθηναῖος) τούτους δὴ δύο ἔλεγον φόβους· ὧν ἕτερος ἐναντίος μὲν ταῖς ἀλγηδόσιν καὶ τοῖς ἄλλοις φόβοις, ἐναντίος δ' ἐστὶ ταῖς πλείσταις καὶ μεγίσταις ἡδοναῖς. (Κλεινίας) ὀρθότατα λέγεις. (Ἀθηναῖος) ἆρ' οὖν οὐ καὶ νομοθέτης, καὶ πᾶς οὗ καὶ σμικρὸν ὄφελος, τοῦτον τὸν φόβον ἐν τιμῇ μεγίστῃ σέβει, καὶ καλῶν αἰδῶ, τὸ τούτῳ θάρρος ἐναντίον ἀναίδειάν τε προσαγορεύει (647b) καὶ μέγιστον κακὸν ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ πᾶσι νενόμικεν; (Κλεινίας) ὀρθῶς λέγεις. (Ἀθηναῖος) οὐκοῦν τά τ' ἄλλα πολλὰ καὶ μεγάλα φόβος ἡμᾶς οὗτος σῴζει, καὶ τὴν ἐν τῷ πολέμῳ νίκην καὶ σωτηρίαν ἓν πρὸς ἓν οὐδὲν οὕτως σφόδρα ἡμῖν ἀπεργάζεται; δύο γὰρ οὖν ἐστὸν τὰ τὴν νίκην ἀπεργαζόμενα, θάρρος μὲν πολεμίων, φίλων δὲ φόβος αἰσχύνης πέρι κακῆς. (Κλεινίας) ἔστι ταῦτα. (Ἀθηναῖος) ἄφοβον ἡμῶν ἄρα δεῖ γίγνεσθαι καὶ φοβερὸν (647c) ἕκαστον· ὧν δ' ἑκάτερον ἕνεκα, διῃρήμεθα. (Κλεινίας) πάνυ μὲν οὖν. (Ἀθηναῖος) καὶ μὴν ἄφοβόν γε ἕκαστον βουληθέντες ποιεῖν φόβων πολλῶν τινων, εἰς φόβον ἄγοντες αὐτὸν μετὰ νόμου, τοιοῦτον ἀπεργαζόμεθα. (Κλεινίας) φαινόμεθα. (Ἀθηναῖος) τί δ' ὅταν ἐπιχειρῶμέν τινα φοβερὸν ποιεῖν μετὰ δίκης; ἆρ' οὐκ ἀναισχυντίᾳ συμβάλλοντας αὐτὸν καὶ προσγυμνάζοντας νικᾶν δεῖ ποιεῖν διαμαχόμενον αὑτοῦ ταῖς ἡδοναῖς; τῇ μὲν δειλίᾳ τῇ ἐν αὑτῷ προσμαχόμενον καὶ (647d) νικῶντα αὐτὴν δεῖ τέλεον οὕτω γίγνεσθαι πρὸς ἀνδρείαν, ἄπειρος δὲ δήπου καὶ ἀγύμναστος ὢν τῶν τοιούτων ἀγώνων ὁστισοῦν οὐδ' ἂν ἥμισυς ἑαυτοῦ γένοιτο πρὸς ἀρετήν, σώφρων


Recherches | Texte | Lecture | Liste du vocabulaire | Index inverse | Menu | Site de Philippe Remacle |

 
UCL | FLTR | Hodoi Elektronikai | Itinera Electronica | Bibliotheca Classica Selecta (BCS) |
Ingénierie Technologies de l'Information : B. Maroutaeff - C. Ruell - J. Schumacher

Dernière mise à jour : 12/05/2005