|
[2,3] ὃ δὲ ἐπείπερ ἱδρύθη ἐν τῇ βασιλείῳ ἑστίᾳ τῶν τε
στρατιωτῶν αὐτὸν καὶ τοῦ δήμου, ὡς προείρηται, νύκτωρ
ἀναγαγόντων, φροντίσι μεγίσταις τὴν γνώμην ἐταράττετο· πάνυ τε
αὐτόν, καίτοι δοκοῦντα ψύχης εἶναι ἐρρωμένης καὶ πρὸς πάντα
ἀνδρεῖον, τὰ παρόντα ἐφόβει, οὐχ
οὕτως προνοίᾳ τῆς ἑαυτοῦ σωτηρίας (κινδύνων γὰρ καὶ
μειζόνων πολλάκις ἦν καταφρονήσας), ἐλογίζετο δὲ τήν
τε αἰφνίδιον τῆς τυραννίδος μεταβολὴν τήν τε ἐν τῇ
συγκλήτῳ βουλῇ τινων εὐγένειαν, οὓς ὑπώπτευεν οὐκ
ἀνεξομένους μετὰ βασιλέα εὐγενέστατον τὴν ἀρχὴν μεταπεσοῦσαν ἐς
ἄνδρα ἐξ ἰδιωτικοῦ καὶ ἀσήμου γένους
ἐπὶ τοῦτο ἐλθόντα. εἰ γὰρ καὶ ὁ βίος αὐτῷ διὰ σωφροσύνην ἐπῃνεῖτο
καὶ τὰ ἐν ταῖς στρατιωτικαῖς πράξεσιν
ἦν εὐκλεής, ἀλλ´ ὅσον εὐγενείας χάριν πολὺ τῶν εὐπατριδῶν
ἀπελείπετο. ἡμέρας οὖν καταλαβούσης κατῆλθεν
ἐπὶ τὸ συνέδριον τῆς βουλῆς οὔτε τὸ πῦρ ἐάσας αὑτοῦ
προπομπεῦσαι οὔτε τι ἄλλο τῶν βασιλικῶν συμβόλων ἐς
ὕψος ἀρθῆναι πρὶν ἢ μαθεῖν τὴν γνώμην τῆς συγκλήτου βουλῆς.
ἐπεὶ δὲ αὐτὸν ἅμα τῷ ἐπιφανῆναι πάντες
ὁμοθυμαδὸν εὐφήμησαν Σεβαστόν τε καὶ βασιλέα προσηγόρευσαν,
ὃ δὲ τὰ μὲν πρῶτα παρῃτεῖτο τῆς ἀρχῆς τὸ
ἐπίφθονον γῆράς τε προϊσχόμενος συγγνώμης ἐδεῖτο
εἶναί τε πολλοὺς εὐπατρίδας ἔφασκεν οἷς ἡ βασιλεία
μᾶλλον ἁρμόζει· καὶ λαβόμενος τῆς χειρὸς Γλαβρίωνος
εἷλκεν αὐτὸν καθίζεσθαι κελεύων ἐπὶ τοῦ βασιλείου
θρόνου. ἦν δὲ ἐκεῖνος εὐγενέστατος μὲν πάντων τῶν
εὐπατριδῶν (ἀνέφερε γοῦν ἐς Αἰνείαν τὸν Ἀφροδίτης
καὶ Ἀγχίσου τὴν τοῦ γένους διαδοχήν), ἔτι δὲ καὶ τὴν
ὕπατον ἀρχὴν τελέσας δεύτερον. ὃ δὲ „ἀλλ´ αὐτός {τε}“
ἔφη „ἐγὼ ὃν σὺ νομίζεις πάντων ἀξιώτατον, σοί τε τῆς
ἀρχῆς παραχωρῶ καὶ πᾶσαν τὴν ἐξουσίαν ἐγὼ καὶ οἱ
λοιποὶ πάντες ἐπευφημίζομεν σοι διδόντες“. τότε δὲ πάντων αὐτὸν
ἐκβιασαμένων ἐκλιπαρησάντων τε ὀκνῶν καὶ
μόλις ἀνελθὼν ἐπὶ τὸν βασίλειον θρόνον ἔλεξε τοιάδε·
„τὸ πάνυ δεξιὸν ὑμῶν τῆς πρός με τιμῆς καὶ τὸ τῆς
σπουδῆς ὑπερβάλλον ἐπίλεκτόν τε ἐς πρόκρισιν τοσαύτης παρ´ ὑμῖν
εὐγενείας, οὐκ ἔχον κολακείας ὑποψίαν
ἀλλὰ δεῖξιν καὶ πίστιν εὐνοίας, ἄλλῳ μὲν ἂν τῷ θάρσος
καὶ προθυμίαν ἐνέβαλεν ἐς τὸ ἑτοίμως ὑποδέξασθαι τὰ
ἐγκεχειρισμένα ἐλπίδα τε ῥαστώνης ὑπέφηνεν ἂν ὡς
εὐμαρῶς τὴν ἀρχὴν διοίσοντι ἐν ἀρχομένοις οὕτως εὐνοοῦσιν·
ἐμοὶ δὲ ταῦτα μεγάλα ὄντα καὶ ἐξαίρετα τιμῆς
τε αἰσθήσει ἐκπλήττει δέος τε καὶ ἀγῶνα οὐ μικρὸν ἐμποιεῖ.
μεγάλων γὰρ εὐεργεσιῶν προϋπαρχουσῶν τὸ ἰσότιμον
δυσέφικτον ἀεὶ ἐν ταῖς ἀμοιβαῖς, καὶ μικρὰ μὲν
λαβοῦσιν ἀντιδοῦναι μείζω οὐχ οὕτως εὐμαρὲς ὡς εὐχάριστον δοκεῖ,
ὁπηνίκα δ´ ἂν ὁ πρῶτός τι δράσας ἀγαθὸν ἀνυπέρβλητον
καταθῆται χάριν, τὸ μὴ κατ´ ἀξίαν
ἀντιδοθὲν οὐχ οὕτως δυσπόριστον ὡς ἀναίσθητον ἅμα
καὶ ἀχάριστον ὀνομάζεται. ὁρῶ δὴ οὐ τὸν τυχόντα μοι
ἐπηρτημένον ἀγῶνα πρὸς τὸ ἄξιον ἐμαυτὸν παρασχεῖν
τῆς τοσαύτης παρ´ ὑμῶν τιμῆς. οὐ γὰρ ἐν τῇ καθέδρᾳ
ἡ προεδρία, ἀλλ´ ἐν τοῖς ἔργοις, εἴ τις αὐτὴν μὴ καταισχύνει.
ὅσῳ δὲ τὰ γενόμενα ὡς φαῦλα μισεῖται, τοσούτῳ
τὰ μέλλοντα ὡς ἀγαθὰ μεγάλως ἐλπίζεται. καὶ τὰ μὲν
δεινὰ τῶν ἔργων ἀεὶ μνημονεύεται (τὸ γὰρ λυπῆσαν
δυσαπάλειπτον), τὰ δὲ χρηστὰ ἅμα τῇ ἀπολαύσει καὶ τὴν
περὶ αὐτῶν μνήμην συναναλίσκει, ἐπεὶ μὴ ὁμοίως εὐφραίνει
ἐλευθερία ὡς λυπεῖ δουλεία, οὐδέ τις ἀδεῶς τὰ
ἑαυτοῦ ἔχων ἐν χάριτος μοίρᾳ τίθεται, τὰ ἴδια καρποῦσθαι νομίζων,
ὁ δὲ τῶν οἰκείων στερηθεὶς αἰώνιον ἔχει
τὴν μνήμην τοῦ λελυπηκότος. οὐδ´ εἴ τις ἐς τὸ κοινὸν
χρηστὴ γένοιτο μεταβολή, αὐτός τι πλέον καρποῦσθαι
νομίζει, ἐπεὶ τοῦ μὲν δημωφελοῦς καὶ κοινῇ διαφέροντος ὀλίγη τοῖς
καθ´ ἕνα φροντίς, τὸ δὲ καθ´ αὑτὸν ἕκαστος εἰ μὴ κατὰ γνώμην
προχωροίη, οὐδέν τι μέγα ὠφελεῖσθαι νομίζει. οἵ τ´ εἰθισμένοι ταῖς τῆς
τυραννίδος ἀκρίτοις καὶ ἀφειδέσι μεγαλοδωρίαις ἐντρυφᾶν τὴν ἐς
τὸ σωφρονέστερον καὶ μεμετρημένον διὰ σπάνιν χρημάτων
μεταβολὴν οὐ φειδὼ σώφρονα οὐδὲ σύμμετρον
καὶ κεκριμένην διοίκησιν ὀνομάζουσιν, ἀλλὰ μικρολογίαν
καὶ ἀθλιότητα βίου ὀνειδίζουσιν οὐκ εἰδότες, ὅτι τὸ μὲν
μεγάλα καὶ ὡς ἔτυχε χαρίζεσθαι οὐκ ἂν περιγένοιτο, εἰ
μὴ ἐκ τοῦ ἁρπάζειν καὶ βιάζεσθαι, τὸ δὲ λογισμῷ πάντα
καὶ κατ´ ἀξίαν ἑκάστου νέμειν ἄνευ τοῦ δεινόν τι δρᾶσαι,
μὴ παρέχον ἄδικον εὐπορίαν χρημάτων, διδάσκει
φειδὼ σώφρονα τῶν καλῶς πορισθέντων. ταῦτα δὴ ὑμᾶς
ἐγνωκότας χρὴ συναίρεσθαι καὶ κοινὴν τῆς ἀρχῆς τὴν
διοίκησιν νομίζοντας, ἀριστοκρατίαν τε ἀλλ´ οὐ τυραννίδα
ὑπομενοῦντας αὐτούς τε ἀγαθὰς ἔχειν ἐλπίδας καὶ
πᾶσι τοῖς ἀρχομένοις ταῦτα ὑπισχνεῖσθαι.“
τοιαῦτα ὁ Περτίναξ εἰπὼν ὑπερῆσέ τε τὴν σύγκλητον
βουλήν, καὶ πρὸς πάντων εὐφημηθεὶς πάσης τε τιμῆς
καὶ αἰδοῦς παρ´ αὐτῶν τυχὼν ἔς τε τὸν τοῦ Διὸς νεὼν
καὶ τὰ λοιπὰ ἱερὰ προπεμφθεὶς τάς τε ὑπὲρ τῆς βασιλείας θυσίας
τελέσας ἐς τὴν | | |