[1,9] ἐπεὶ καὶ τὸν ἀκούσιον φόνον οὐκ ἔξω πάσης ζημίας κατέστησαν οἱ νομοθέται,
ὅπως μηδεμίαν ἐνδῶσι πρόφασιν τοῖς ἑκουσίως τὰ τῶν ἀκουσίως δρώντων ἔργα
μιμεῖσθαι προαιρουμένοις, ἀλλ´ ὅπως μὴ ἀφύλακτον ᾖ μηδὲ ἠμελημένον τὸ
τοιοῦτο, ὥστε πολλὰ πρὸς ἀλήθειαν ἀκούσια συμβαίνειν. οὐ γὰρ συνέφερεν
οὐδὲ τοῦτο διὰ τὰς αὐτὰς αἰτίας δι´ ἃς καὶ τὸ καθ´ ἑκούσιον τρόπον φθείρειν
ἀλλήλους. ὥστε τῶν ἀκουσίων τῶν μὲν παρὰ τὴν ἀστάθμητον αἰτίαν καὶ
ἀφύλακτον γιγνομένων ἀν θρωπίνῃ φύσει, τῶν δὲ παρὰ τὴν ἡμετέραν ἀμέλειαν
καὶ ἀνεπίστατον τῆς διαφορᾶς, βουληθέντες κωλῦσαι τὴν βλάπτουσαν τοὺς
πλησίον ῥᾳθυμίαν, οὐκ ἀθῷον κατέστησαν ζημίας οὐδὲ τὴν ἀκούσιον πρᾶξιν,
ἀλλὰ τῷ φόβῳ τῶν ἐπιτιμίων ἀφεῖλον τὸ πολὺ τῆς τοιαύτης ἁμαρτίας. οἶμαι δ´
ἔγωγε καὶ τοὺς συγκεχωρημένους ὑπὸ τοῦ νόμου φόνους τὰς ἀφοσιώσεις λαμβάνειν
τὰς εἰθισμένας διὰ τῶν καθαρμῶν παρ´ οὐδεμίαν ἑτέραν αἰτίαν ὑπὸ τῶν
πρώτων καλῶς ταῦτα εἰσηγησαμένων ἢ παρὰ τὸ τῆς ἑκουσίου πράξεως ὅτι
πλεῖστον βούλεσθαι τοὺς ἀνθρώπους ἀφιστάναι. πανταχόθεν γὰρ ἐδέοντο τοῦ
κωλύσοντος ἑτοίμως πράττειν τὸ μὴ συμφέρον οἱ τυχόντες. ὅθεν οὐ μόνον
ζημίας ἔταξαν οἱ πρῶτοι τοῦτο συνιδόντες, ἀλλὰ καὶ ἕτερον φόβον ἄλογον
ἐπήρτησαν, οὐ καθαροὺς ἐπιφημίσαντες εἶναι τοὺς ὅπως οὖν ἄνθρωπον
ἀνελόντας, μὴ χρησαμένους καθαρμοῖς. τὸ γὰρ ἀνόητον τῆς ψυχῆς ποικίλως
παιδαγωγηθὲν ἦλθεν εἰς τὴν καθεστῶσαν ἡμερότητα, προσμηχανωμένων ἐπὶ
τῆς ἀλόγου φορᾶς ἐπιθυμίας τιθασεύματα τῶν ἐξ ἀρχῆς τὰ πλήθη διοικησάντων·
ὧν ἔστιν καὶ τὸ μὴ κτείνειν ἀλλήλους ἀκρίτως.
| [1,9] Le meurtre même involontaire n'a pas été exempt de quelque punition,
afin d'ôter tout prétexte aux homicides et d'obliger les hommes d'apporter
toute leur attention pour prévenir ce malheur. Je fuis persuadé que les
expiations introduites pour purifier ceux qui avaient commis des meurtres
tolérés par les lois n'ont eu d'autre principe que de détourner de
l'homicide volontaire : c'est pourquoi les premiers législateurs non
seulement ont établi des peines contre les meurtriers mais aussi ils ont
déclaré impurs ceux qui, après avoir tué un homme, ne se faisaient pas
purifier par des expiations. Ils ont par là adouci les mœurs et ayant
ainsi calmé l'emportement et la violence des hommes, ils les ont détournés
de se tuer les uns les autres.
|