[15,5] V. Οἱ δὲ Καρχηδόνιοι θεωροῦντες τὰς πόλεις ἐκπορθουμένας, ἔπεμπον πρὸς τὸν Ἀννίβαν, δεόμενοι μὴ μέλλειν, ἀλλὰ προσπελάζειν τοῖς πολεμίοις καὶ κρίνειν τὰ πράγματα διὰ μάχης. (2) Ὁ δὲ διακούσας τοῖς μὲν παροῦσιν ἀπεκρίθη τἄλλα σκοπεῖν, περὶ δὲ τούτου ῥᾳθυμεῖν· διαλήψεσθαι γὰρ τὸν καιρὸν αὐτός. (3) Μετὰ δέ τινας ἡμέρας ἀναζεύξας ἐκ τῶν παρὰ τὸν Ἀδρύμητα τόπων προῆλθε καὶ κατεστρατοπέδευσε περὶ Ζάμαν· αὕτη δ' ἐστὶ πόλις ἀπέχουσα Καρχηδόνος ὡς πρὸς τὰς δύσεις ὁδὸν ἡμερῶν πέντε. Κἀκεῖθεν ἐξέπεμψε τρεῖς κατασκόπους, (4) βουλόμενος ἐπιγνῶναι ποῦ στρατοπεδεύουσι καὶ πῶς χειρίζει τὰ κατὰ τὰς παρεμβολὰς ὁ τῶν Ῥωμαίων στρατηγός. Πόπλιος δ', (5) ἐπαναχθέντων ὡς αὐτὸν τῶν κατασκόπων, τοσοῦτον ἀπέσχε τοῦ κολάζειν τοὺς ἑαλωκότας, καθάπερ ἔθος ἐστὶ τοῖς ἄλλοις, ὡς τοὐναντίον συστήσας αὐτοῖς χιλίαρχον ἐπέταξε πάντα καθαρίως ὑποδεῖξαι τὰ κατὰ τὴν παρεμβολήν. (6) Γενομένου δὲ τούτου προσεπύθετο τῶν ἀνθρώπων εἰ πάντα φιλοτίμως αὐτοῖς ὑποδέδειχεν ὁ συσταθείς· τῶν δὲ φησάντων, (7) δοὺς ἐφόδια καὶ παραπομπὴν ἐξαπέστειλε προστάξας ἐπιμελῶς Ἀννίβᾳ διασαφεῖν περὶ τῶν ἀπηντημένων αὐτοῖς. (8) Ὧν παραγενηθέντων θαυμάσας ὁ Ἀννίβας τὴν μεγαλοψυχίαν καὶ τόλμαν τἀνδρὸς οὐκ οἶδ' ὅπως εἰς ὁρμὴν ἔπεσε τοῦ βούλεσθαι συνελθεῖν εἰς λόγους τῷ Ποπλίῳ. (9) Κρίνας δὲ τοῦτο διεπέμψατο κήρυκα, φάσκων βούλεσθαι κοινολογηθῆναι πρὸς αὐτὸν ὑπὲρ τῶν ὅλων. (10) Ὁ δὲ Πόπλιος ἀκούσας ταῦτα τοῦ κήρυκος συγκατετίθετο τοῖς παρακαλουμένοις, ἔφη δὲ πέμψειν πρὸς αὐτὸν διασαφῶν, ἐπειδὰν μέλλῃ συμπορεύεσθαι, τὸν τόπον καὶ τὸν καιρόν. (11) Ταῦτα μὲν οὖν ἀκούσας ὁ κῆρυξ ἐπανῆλθε πάλιν εἰς τὴν ἰδίαν παρεμβολήν· (12) τῇ δ' ἐπαύριον ἧκε Μασαννάσας, ἔχων πεζοὺς μὲν εἰς ἑξακισχιλίους, ἱππεῖς δὲ περὶ τετρακισχιλίους. (13) Ὃν ἀποδεξάμενος ὁ Πόπλιος φιλανθρώπως καὶ συγχαρεὶς ἐπὶ τῷ πάντας ὑπηκόους πεποιῆσθαι τοὺς πρότερον Σόφακι πειθομένους, (14) ἀνέζευξε, καὶ παραγενηθεὶς πρὸς πόλιν Ναράγαρα κατεστρατοπέδευσε, πρός τε τἄλλα τόπον εὐφυῆ καταλαβόμενος καὶ τὴν ὑδρείαν ἐντὸς βέλους ποιησάμενος.

[15,5] V. Les Carthaginois, qui voyaient leurs villes désolées, envoyèrent prier Annibal de marcher contre l'ennemi sans retard et d'en finir par une bataille. (2) Annibal répondit aux députés que Carthage eût à s'occuper d'autres soins et s'épargnât celui de diriger la guerre; qu'il déciderait par lui-même le moment d'agir. (3) Quelques jours après il quitta Adrumète et vint camper près de Zama : cette ville est située à cinq jours de marche de Carthage, à l'ouest. (4) Il envoya trois espions pour reconnaître le camp de Scipion et en étudier l'emplacement et la disposition générale. Ils furent pris; mais (5) Publius, loin de les punir, suivant la coutume, lorsqu'ils lui furent amenés, leur donna un Libyen chargé de leur montrer le camp dans tous ses détails. (6) Ensuite il leur demanda si leur guide leur avait suffisamment fait tout examiner ; sur leur réponse affirmative, (7) il leur remit des vivres et les renvoya sous bonne escorte, avec ordre de rapporter à Annibal tout ce qu'ils avaient vu. (8) Celui-ci, frappé de l'audace et de la grandeur d'âme de Scipion, conçut le plus ardent désir de le voir, (9) et bientôt un héraut alla dans le camp romain instruire Publius qu'Annibal souhaitait avoir avec lui un entretien sur les circonstances présentes. (10) Scipion y consentit, et promit au héraut qu'il enverrait dire à son maître, dès qu'il serait prêt, l'heure et le lieu du rendez-vous. (12) Le lendemain, Massinissa, avec six mille fantassins et quatre mille chevaux, (13) vint rejoindre Scipion. Publius le reçut avec affabilité et, après l'avoir félicité de ce qu'il avait réduit sous son obéissance les sujets de Syphax, (14) vint s'établir près de la ville de Margara, dans une position avantageuse où l'on trouvait de l'eau en deçà de la portée du trait.