[34] (Σωκράτης)
Ἀντὶ μὲν τοῦ λεληθέναι τὴν ψυχήν, ὅταν ἀπαθὴς αὕτη γίγνηται τῶν σεισμῶν
τῶν τοῦ σώματος, ἣν νῦν λήθην (34a) καλεῖς ἀναισθησίαν ἐπονόμασον.
(Πρώταρχος)
Ἔμαθον.
(Σωκράτης)
Τὸ δ' ἐν ἑνὶ πάθει τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα κοινῇ γιγνόμενον κοινῇ καὶ κινεῖσθαι,
ταύτην δ' αὖ τὴν κίνησιν ὀνομάζων αἴσθησιν οὐκ ἀπὸ τρόπου φθέγγοι' ἄν.
(Πρώταρχος)
Ἀληθέστατα λέγεις.
(Σωκράτης)
Οὐκοῦν ἤδη μανθάνομεν ὃ βουλόμεθα καλεῖν τὴν αἴσθησιν;
(Πρώταρχος)
Τί μήν;
(Σωκράτης)
Σωτηρίαν τοίνυν αἰσθήσεως τὴν μνήμην λέγων ὀρθῶς ἄν τις λέγοι κατά γε τὴν
ἐμὴν δόξαν.
(34b) (Πρώταρχος)
Ὀρθῶς γὰρ οὖν.
(Σωκράτης)
Μνήμης δὲ ἀνάμνησιν ἆρ' οὐ διαφέρουσαν λέγομεν;
(Πρώταρχος)
Ἴσως.
(Σωκράτης)
Ἆρ' οὖν οὐ τόδε;
(Πρώταρχος)
Τὸ ποῖον;
(Σωκράτης)
Ὅταν ἃ μετὰ τοῦ σώματος ἔπασχέν ποθ' ἡ ψυχή, ταῦτ' ἄνευ τοῦ σώματος αὐτὴ
ἐν ἑαυτῇ ὅτι μάλιστα ἀναλαμβάνῃ, τότε ἀναμιμνῄσκεσθαί που λέγομεν. Ἦ γάρ;
(Πρώταρχος)
Πάνυ μὲν οὖν.
(Σωκράτης)
Καὶ μὴν καὶ ὅταν ἀπολέσασα μνήμην εἴτ' αἰσθήσεως εἴτ' αὖ μαθήματος αὖθις
ταύτην ἀναπολήσῃ πάλιν (34c) αὐτὴ ἐν ἑαυτῇ, καὶ ταῦτα σύμπαντα ἀναμνήσεις
καὶ μνήμας που λέγομεν.
(Πρώταρχος)
Ὀρθῶς λέγεις.
(Σωκράτης)
Οὗ δὴ χάριν ἅπαντ' εἴρηται ταῦτ', ἔστι τόδε.
(Πρώταρχος)
Τὸ ποῖον;
(Σωκράτης)
Ἵνα πῃ τὴν ψυχῆς ἡδονὴν χωρὶς σώματος ὅτι μάλιστα καὶ ἐναργέστατα
λάβοιμεν, καὶ ἅμα ἐπιθυμίαν· διὰ γὰρ τούτων πως ταῦτα ἀμφότερα ἔοικεν
δηλοῦσθαι.
(Πρώταρχος)
Λέγωμεν τοίνυν, ὦ Σώκρατες, ἤδη τὸ μετὰ ταῦτα.
(Σωκράτης)
Πολλά γε περὶ γένεσιν ἡδονῆς καὶ πᾶσαν τὴν (34d) μορφὴν αὐτῆς ἀναγκαῖον, ὡς
ἔοικε, λέγοντας σκοπεῖν. Καὶ γὰρ νῦν πρότερον ἔτι φαίνεται ληπτέον ἐπιθυμίαν
εἶναι τί ποτ' ἔστι καὶ ποῦ γίγνεται.
(Πρώταρχος)
Σκοπῶμεν τοίνυν· οὐδὲν γὰρ ἀπολοῦμεν.
(Σωκράτης)
Ἀπολοῦμεν μὲν οὖν καὶ ταῦτά γε, ὦ Πρώταρχε· εὑρόντες ὃ νῦν ζητοῦμεν,
ἀπολοῦμεν τὴν περὶ αὐτὰ ταῦτα ἀπορίαν.
(Πρώταρχος)
Ὀρθῶς ἠμύνω· τὸ δ' ἐφεξῆς τούτοις πειρώμεθα λέγειν.
(Σωκράτης)
Οὐκοῦν νυνδὴ πείνην τε καὶ δίψος καὶ πολλὰ ἕτερα (34e) τοιαῦτα ἔφαμεν εἶναί
τινας ἐπιθυμίας;
(Πρώταρχος)
Σφόδρα γε.
(Σωκράτης)
Πρὸς τί ποτε ἄρα ταὐτὸν βλέψαντες οὕτω πολὺ διαφέροντα ταῦθ' ἑνὶ
προσαγορεύομεν ὀνόματι;
(Πρώταρχος)
Μὰ Δί' οὐ ῥᾴδιον ἴσως εἰπεῖν, ὦ Σώκρατες, ἀλλ' ὅμως λεκτέον.
(Σωκράτης)
Ἐκεῖθεν δὴ ἐκ τῶν αὐτῶν πάλιν ἀναλάβωμεν.
(Πρώταρχος)
Πόθεν δή;
(Σωκράτης)
Διψῇ γέ που λέγομεν ἑκάστοτέ τι;
(Πρώταρχος)
Πῶς δ' οὔ;
(Σωκράτης)
Τοῦτο δέ γ' ἐστὶ κενοῦται;
(Πρώταρχος)
Τί μήν;
(Σωκράτης)
Ἆρ' οὖν τὸ δίψος ἐστὶν ἐπιθυμία;
(Πρώταρχος)
Ναί, πώματός γε.
| [34] SOCRATE.
Et aussi, lorsque ayant perdu le souvenir, non plus seulement d’une sensation,
mais d’une connaissance, (34a) elle se rend à elle-même ce souvenir. Voilà tout ce que
nous appelons réminiscence et mémoire.
PROTARQUE.
Tu as raison.
SOCRATE.
Ce qui nous a engagés dans tout ce détail, le voici.
PROTARQUE.
Quoi ?
SOCRATE.
C’est le desir que nous concevions de la manière la plus parfaite et la plus claire ce
que c’est que le plaisir que l’âme éprouve sans le corps, et^n même temps ce que c’est
que le desir : car il paraît que ce qu’on vient de dire nous fait connaître l’un et l’autre.
PROTARQUE.
Ainsi voyons, Socrate, ce qui vient après cela.
SOCRATE.
Selon toute apparence, nous serons obligés d’entrer (34d) dans la recherche de bien
des choses, pour parvenir à l’origine du plaisir et à toutes les formes qu’il prend. En
effet, il nous faut encore expliquer auparavant la nature et l’origine du desir.
PROTARQUE.
Examinons-le donc : aussi bien nous n’y perdrons rien.
SOCRATE.
Si fait, Protarque ; quand nous aurons trouvé ce que nous cherchons, nous perdrons
nos doutes à cet égard.
PROTARQUE.
Bien réparti ; mais venons à la suite.
SOCRATE.
N’avons-nous pas dit que la faim, la soif, et beaucoup d’autres (34e) affections
semblables, sont des espèces de desirs ?
PROTARQUE.
Oui.
SOCRATE.
Que voyons-nous de commun dans ces affections si différentes entre elles, qui nous
les fait appeler du même nom ?
PROTARQUE.
Par Jupiter, il n’est peut-être pas aisé de l’expliquer, Socrate : il faut pourtant le dire.
SOCRATE.
Pour cela, reprenons la chose d’ici.
PROTARQUE.
D’où, s’il te plaît ?
SOCRATE.
Ne dit-on pas ordinairement que l’on a soif ?
PROTARQUE.
Sans doute.
SOCRATE.
Avoir soif n’est-ce pas être vide ?
PROTARQUE.
Assurément.
SOCRATE.
La soif n’est-elle pas un desir ?
PROTARQUE.
Oui, un désir de la boisson.
|