[3,40] Παραπλεύσαντι δὲ τούτους τοὺς τόπους πολλὰ
μὲν Ἰχθυοφάγων ἔθνη κατοικεῖ τὴν παράλιον, πολλοὶ
δὲ νομάδες Τρωγλοδύται. πρὸς δὲ τούτοις ὄρη
παντοῖα ταῖς ἰδιότησιν ὑπάρχει μέχρι λιμένος τοῦ
προσαγορευθέντος σωτηρίας, ὃς ἔτυχε τῆς ὀνομασίας
ταύτης ἀπὸ τῶν πρώτων πλευσάντων Ἑλλήνων
καὶ διασωθέντων. ἀπὸ δὲ τούτων τῶν μερῶν
ἄρχεται συναγωγὴν λαμβάνειν ὁ κόλπος καὶ τὴν
ἐπιστροφὴν ἐπὶ τὰ κατὰ τὴν Ἀραβίαν μέρη ποιεῖσθαι.
καὶ τὴν φύσιν δὲ τῆς χώρας καὶ θαλάττης
ἀλλοίαν εἶναι συμβέβηκε διὰ τὴν ἰδιότητα τῶν τόπων·
ἥ τε γὰρ ἤπειρος ταπεινὴ καθορᾶται, μηδαμόθεν
ἀναστήματος ὑπερκειμένου, ἥ τε θάλαττα
τεναγώδης οὖσα τὸ βάθος οὐ πλέον εὑρίσκεται τριῶν
ὀργυιῶν, καὶ τῇ χρόᾳ παντελῶς ὑπάρχει χλωρά. τοῦτο
δ´ αὐτῇ φασι συμβαίνειν οὐ διὰ τὸ τὴν τῶν ὑγρῶν
φύσιν εἶναι τοιαύτην, ἀλλὰ διὰ τὸ πλῆθος τοῦ διαφαινομένου
καθ´ ὕδατος μνίου καὶ φύκους. ταῖς
μὲν οὖν ἐπικώποις τῶν νεῶν εὔθετός ἐστιν ὁ τόπος,
κλύδωνα μὲν οὐκ ἐκ πολλοῦ κυλίων διαστήματος,
θήραν δ´ ἰχθύων ἄπλατον παρεχόμενος· αἱ
δὲ τοὺς ἐλέφαντας διάγουσαι, διὰ τὰ βάρη βαθύπλοι
καθεστῶσαι καὶ ταῖς κατασκευαῖς ἐμβριθεῖς,
μεγάλους καὶ δεινοὺς ἐπιφέρουσι κινδύνους τοῖς ἐν
αὐταῖς πλέουσι. διάρσει γὰρ ἱστίων θέουσαι καὶ
διὰ τὴν τῶν πνευμάτων βίαν πολλάκις νυκτὸς ὠθούμεναι,
ὁτὲ μὲν πέτραις προσπεσοῦσαι ναυαγοῦσι,
ποτὲ δ´ εἰς τεναγώδεις ἰσθμοὺς ἐμπίπτουσιν· οἱ δὲ
ναῦται παρακαταβῆναι μὲν ἀδυνατοῦσι διὰ τὸ πλέον
εἶναι τὸ βάθος ἀνδρομήκους, διὰ δὲ τῶν κοντῶν
τῷ σκάφει βοηθοῦντες ὅταν μηδὲν ἀνύωσιν, ἐκβάλλουσιν
ἅπαντα πλὴν τῆς τροφῆς· οὐδ´ οὕτω δὲ τῆς
ἀποστροφῆς τυγχάνοντες εἰς μεγάλην ἀπορίαν ἐμπίπτουσι
διὰ τὸ μήτε νῆσον μήτ´ ἄκραν ἠπείρου μήτε
ναῦν ἑτέραν πλησίον ὑπάρχουσαν ὁρᾶσθαι· ἄξενοι
γὰρ παντελῶς οἱ τόποι καὶ σπανίους ἔχοντες τοὺς
ναυσὶ διακομιζομένους. χωρὶς δὲ τούτων τῶν κακῶν
ὁ κλύδων ἐν ἀκαρεῖ χρόνῳ τῷ κύτει τῆς νεὼς τοσοῦτο
πλῆθος ἅμμου προσβάλλει καὶ συσσωρεύει παραδόξως
ὥστε τὸν κύκλῳ τόπον περιχώννυσθαι καὶ τὸ
σκάφος ὥσπερ ἐπίτηδες ἐνδεσμεύεσθαι τῇ χέρσῳ.
οἱ δὲ τούτῳ τῷ συμπτώματι περιπεσόντες τὸ μὲν
πρῶτον μετρίως ὀδύρονται πρὸς κωφὴν ἐρημίαν,
οὐ παντελῶς {μὲν} ἀπεγνωκότες {εἰς τέλος} τὴν σωτηρίαν·
πολλάκις γὰρ τοῖς τοιούτοις ἐπιφανεὶς ὁ
τῆς πλημυρίδος κλύδων ἐξῆρεν εἰς ὕψος, καὶ τοὺς
ἐσχάτως κινδυνεύοντας ὡσπερεὶ θεὸς ἐπιφανεὶς διεφύλαξεν·
ὅταν δὲ ἀπὸ μὲν τῶν θεῶν ἡ προειρημένη
μὴ παρακολουθήσῃ βοήθεια, τὰ δὲ τῆς τροφῆς
λίπῃ, τοὺς μὲν ἀσθενεστέρους οἱ κατισχύοντες ἐκβάλλουσιν
εἰς θάλατταν, ὅπως τοῖς ὀλίγοις τὰ λειπόμενα
τῶν ἀναγκαίων πλείονας ἡμέρας ἀντέχῃ,
πέρας δὲ πάσας τὰς ἐλπίδας ἐξαλείψαντες ἀπόλλυνται
πολὺ χεῖρον τῶν προαποθανόντων· οἱ μὲν γὰρ
ἐν ἀκαρεῖ χρόνῳ τὸ πνεῦμα τῇ δούσῃ φύσει πάλιν
ἀπέδωκαν, οἱ δ´ εἰς πολλὰς ταλαιπωρίας καταμερίσαντες
τὸν θάνατον πολυχρονίους τὰς συμφορὰς
ἔχοντες τῆς τοῦ βίου καταστροφῆς τυγχάνουσι. τὰ
δὲ σκάφη ταῦτα τῶν ἐπιβατῶν οἰκτρῶς στερηθέντα,
καθάπερ τινὰ κενοτάφια, διαμένει πολὺν χρόνον
πανταχόθεν περιχωννύμενα, τοὺς δ´ ἱστοὺς καὶ τὰς
κεραίας μετεώρους ἔχοντα πόρρωθεν τοὺς ὁρῶντας
εἰς οἶκτον καὶ συμπάθειαν ἄγει τῶν ἀπολωλότων
πρόσταγμα γάρ ἐστι βασιλέως ἐᾶν τὰ τοιαῦτα συμπτώματα
τοῖς πλέουσι διασημαίνειν τοὺς τὸν ὄλεθρον
περιποιοῦντας τόπους. παρὰ δὲ τοῖς πλησίον
κατοικοῦσιν Ἰχθυοφάγοις παραδέδοται λόγος, ἐκ προγόνων
ἔχων φυλαττομένην τὴν φήμην, ὅτι μεγάλης
τινὸς γενομένης ἀμπώτεως ἐγεώθη τοῦ κόλπου πᾶς
ὁ τόπος ὁ τὴν χλωρὰν ἔχων τοῦ τύπου πρόσοψιν,
μεταπεσούσης τῆς θαλάττης εἰς τἀναντία μέρη, καὶ
φανείσης τῆς ἐπὶ τῷ βυθῷ χέρσου πάλιν ἐπελθοῦσαν
ἐξαίσιον πλήμην ἀποκαταστῆσαι τὸν πόρον εἰς
τὴν προϋπάρχουσαν τάξιν.
| [3,40] XL. Au delà de ces parages, les voyageurs rencontrent diverses peuplades d'Ichthyophages et de
Troglodytes nomades. Après cela, on voit plusieurs montagnes particulières, jusqu'à ce qu'on arrive
au port Sauveur, ainsi nommé par des Grecs qui, naviguant les premiers dans ces parages, se
réfugièrent dans ce port. A partir de là, le golfe confluence à se rétrécir eu contournant les côtes de
l'Arabie ; la terre et la mer changent visiblement de nature et d'aspect. La terre est basse, et on n'y
aperçoit point de collines. La mer est remplie de bancs de sable ; elle n'a guère que trois orgyies de
profondeur, et ses eaux sont d'une couleur verte. On dit que cette couleur ne vient pas tant de l'eau
elle-même que des algues et fucus qui s'y trouvent. La rade est commode pour les navires à rames,
parce que les vagues ne déferlent pas de très loin ; elle est riche en poissons et offre des pêches abondantes.
Les passagers sont exposés à de très grands dangers sur les vaisseaux qui transportent les
éléphants, parce que ces vaisseaux, en raison de leur poids, sont à grand tirant d'eau ; quelquefois la
nuit, voguant à pleines voiles, ils sont poussés par le vent tantôt contre des écueils, où ils font
naufrage, tantôt dans des bas-fonds, où ils échouent. Les matelots ne peuvent abandonner leur
navire, parce que l'eau n'est pas guéable ; et quand ils ne parviennent pas à le dégager avec leurs
rames, ils jettent tout dans la mer, excepté leurs vivres. Mais, ne pouvant renouveler leurs provisions,
ils tombent bientôt dans une extrême détresse ; il leur est impossible de découvrir ni une île, ni un cap,
ni aucun autre navire ; car la côte est inhospitalière, et il arrive rarement des vaisseaux dans ces
parages. Pour comble de malheur, les flots accumulent en peu de temps autour de la quille du
vaisseau une telle quantité de sable, qu'il semble, en quelque sorte, entouré d'une digue faite à
dessein. Ceux qui sont exposés à ce désastre font d'abord entendre des gémissements modérés
dans cette morne solitude, ne perdant pas encore toute espérance de salut ; car souvent, au moment
de la marée, les flots soulèvent les vaisseaux, et les sauvent, comme un dieu propice, d'un péril
imminent. Mais, lorsque ce secours des dieux leur fait défaut et que les vivres commencent à leur
manquer, les plus forts jettent dans la mer les plus faibles, afin que ce qui reste de provisions dure
encore quelques jours. Quand ils ont enfin épuisé toutes leurs ressources, ils périssent encore plus
misérablement que ceux qui sont morts avant eux ; car ceux-ci ont rendu en un instant à la nature
l'âme qu'elle leur avait donnée ; au lieu que les autres arrivent à la fin de leur vie par des maux qui
leur causent une longue agonie. Quant aux navires, ainsi privés misérablement de leur équipage, ils
demeurent longtemps entourés de ces monceaux de sables, vrais cénotaphes ; montrant au loin leurs
mâts et leurs antennes, ils excitent la compassion dans l'âme des passants. Un ordre du roi prescrit
de laisser là ces navires, pour signaler aux navigateurs les passages dangereux. Les Ichthyophages,
qui demeurent aux environs, rapportent un fait qu'ils tiennent par tradition de leurs ancêtres. lls
racontent qu'un jour le reflux fut tel que tout le golfe se changea en une terre ferme, offrant l'aspect
d'une verte campagne ; toute la mer s'étant retirée sur les côtes opposées, son lit fut mis à découvert ;
mais les eaux, revenant tout à coup, reprirent leur cours ordinaire.
|