[4,11] XI. Τίς ἂν οὖν οὐκ ἂν ὁμολογήσειε τὸν μὲν Λυσίου νέον καὶ ἰδιώτην καὶ ἀπράγμονα ἀρχέτυπόν τινα εἶναι τῆς ἀληθείας διαφέροντα ἐκείνης οὐδ´ ὁτιοῦν, τὸν ἕτερον δὲ ἀπόγραφόν τινα καὶ οὐ λανθάνοντα ὅτι πέπλασται ῥητορικῇ τέχνῃ; καὶ γὰρ αἱ λέξεις καὶ τὰ νοήματα παρ´ ἐκείνῳ μὲν τὸ αὐτοφυές, παρὰ δὲ τούτῳ τὸ κατασκευαστὸν ἀποφαίνουσιν. Ὃ μέν γε ἀρχῇ κέχρηται, ὅτι νέος τε καὶ ἄπειρος εἴη πραγμάτων καὶ οὐδὲν δεόμενος εἰς δικαστήριον εἰσιέναι. Καὶ ἐπιφέρει πάνυ ἠθικῶς· ‘ἐγὼ οὖν σε ἀξιῶ μὴ εὕρεμα ἡγεῖσθαι τὴν ἡλικίαν τὴν ἐμήν.’ Καὶ τὸ μετὰ τοῦτο, ὡς φύσιν εἶχε γενέσθαι τε καὶ ῥηθῆναι, λέγει· ὡς ἐπὶ διαιτητὰς ἠξίουν τοὺς κοινοὺς ἐλθεῖν φίλους ‘κἂν δόξῃς ἀληθῆ λέγειν ἐκείνοις, οὐδέν σοι δεήσει πραγμάτων, ἀλλὰ λαβὼν ἄπει τὰ σαυτοῦ.’ καὶ τὰ λοιπὰ ἐν ἤθει χρηστῷ διεξελθὼν τελευτῶν ἐπιτίθησι· ‘ταῦτ´ ἐμοῦ προκαλουμένου οὐδεπώποτε ἠθέλησε συνελθεῖν.’ ὁ δὲ Ἰσαῖος τουτὶ μὲν τὸ μέρος τὸ· ‘παρὰ τὴν ἑαυτοῦ γνώμην ἠναγκάσθαι λέγειν ἐν δικαστηρίῳ νέον ὄντα’ ἐπὶ τελευτῇ τοῦ προοιμίου τίθησιν. Ἄρχεται δὲ ἀπὸ διανοίας οὐ φαύλης μὰ Δία οὐδὲ ἰδιωτικῆς, ἀνιαρότερον εἶναι λέγων πρὸς τοιούτους ἀπέχθεσθαι, μεθ´ ὧν ἀνάγκην εἶναι τῶν τιμιωτάτων κοινωνεῖν. Ἔπειτα ἀπολύεταί τι τῶν μελλόντων αὐτὸν λυπεῖν, τὸ δὴ πολλοὺς ὄντας τοὺς δημότας πρὸς αὐτὸν ἀντιδικεῖν. Συντίθησί τε τὰ ὀνόματα οὐ φαύλως μὰ Δία οὐδ´ ὡς ἂν ἰδιώτης· ‘ἀδικοῦμαι γὰρ ὑπὸ τῶν δημοτῶν’, φησίν, ‘οὓς περιορᾶν μὲν οὐ ῥᾴδιον ἀποστεροῦντας, ἀπέχθεσθαι δ´ ἀηδές, μεθ´ ὧν ἀνάγκη καὶ 〈συνθύειν καὶ〉 συνουσίας κοινὰς ποιεῖσθαι.’ ἡ γὰρ ἀηδὴς ἀπέχθεια καὶ αἱ κοιναὶ συνουσίαι τεχνικώτερον σύγκεινται μᾶλλον ἢ ἀφελέστερον, καὶ ἔτι τὸ ‘πολλῶν μοι καὶ δυσκόλων συμπιπτόντων οὐχ ἡγούμην δεῖν κατοκνῆσαι δι´ ὑμῶν πειρᾶσθαι τυγχάνειν τῶν δικαίων.’ ἥκιστα γὰρ ἰδιώτης ἂν οὕτως· ‘οὐχ ἡγούμην δεῖν κατοκνῆσαι’ οὐδέ γε τὸ ‘δι´ ὑμῶν πειρᾶσθαι τυγχάνειν τῶν δικαίων’, ἀλλ´ ἐκείνως πως μᾶλλον· ‘τοσούτων γέ μοι συμπιπτόντων δυσκόλων ἐφ´ ὑμᾶς ἠνάγκασμαι καταφυγεῖν, ἵνα τῶν δικαίων τύχω δι´ ὑμῶν.’

[4,11] XI. Qui pourrait ne pas reconnaître, dans le jeune homme que Lysias fait parler, le langage d'un accusé simple et sans expérience? C'est un parfait modèle de naturel; on ne trouve pas dans sa bouche un mot qui s'en écarte. Dans Isée, au contraire, l'art et le travail de l'orateur se montrent à découvert. Dans le premier, le style, les pensées, tout est l'image de la nature; dans le second, tout sent l'apprèt. L'un débute ainsi : {UERBA GRAECA}. Il ajoute un trait qui peint ses moeurs: {UERBA GRAECA}. Quoi de plus naturel que le passage où il dit qu'il voulait prendre pour arbitres leurs amis communs ? {UERBA GRAECA}. Après plusieurs pensées propres à donner une bonne opinion de lui, il finit par ces mots : {UERBA GRAECA}. Isée place à la fin de l'exorde cette pensée : {UERBA GRAECA}, et il débute par une autre bien éloignée de la simplicité du langage ordinaire : {UERBA GRAECA}. Il réfute ensuite les raisons qui pouvaient nuire à sa cause: {UERBA GRAECA}. Chez lui l'arrangement des mots, ne manque point d'adresse et n'a rien de vulgaire : {UERBA GRAECA}. Cette pensée : {UERBA GRAECA}, est présentée avec plus d'art que de naturel. Il en est de même de ce passage : {UERBA GRAECA}. Suivant le langage ordinaire, on n'aurait pas dit : {UERBA GRAECA}, ni : {UERBA GRAECA}.