[1,13] Ταῦτα μὲν οὖν ἀκούων ὁ Κλεινίας ἐσίγα τινὰ χρόνον ὑπ' ἐκπλήξεως· μεταξὺ δὲ νήψας ἐκ τοῦ κακοῦ διωλύγιον ἐκώκυσε, καὶ ἐκδραμεῖν ἐπὶ τὸ σῶμα μὲν ἠπείγετο, ἐπηκολούθουν δὲ κἀγώ, (2) παρηγορῶν ὡς ἠδυνάμην. καὶ ἐν τούτῳ φοράδην Χαρικλῆς ἐκομίζετο, θέαμα οἴκτιστον καὶ ἐλεεινόν· ὅλος γὰρ τραῦμα ἦν, ὥστε μηδένα τῶν παρόντων κατασχεῖν τὰ δάκρυα. ἐξῆρχε δὲ τοῦ θρήνου ὁ πατὴρ πολυτάρακτον βοῶν. "Οἷος ἀπ' ἐμοῦ προελθών, οἷος ἐπανέρχῃ μοι, τέκνον; ὦ πονηρῶν ἱππασμάτων. οὐδὲ κοινῷ μοι θανάτῳ τέθνηκας· (3) οὐδέ εὐσχήμων φαίνῃ νεκρός, τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις τῶν ἀποθανόντων τὸ ἴχνος τῶν γνωρισμάτων διασώζεται, κἂν τὸ ἄνθος τις τῶν προσώπων ἀπολέσῃ, τηρεῖ τὸ εἴδωλον καὶ παρηγορεῖ τὸ λυπούμενον καθεύδοντα μιμούμενος· τὴν μὲν γὰρ ψυχὴν ἐξεῖλεν ὁ θάνατος, ἐν δὲ τῷ (4) σώματι τηρεῖ τὸν ἄνθρωπον. σοῦ δὲ ὁμοῦ καὶ ταῦτα διέφθειρεν ἡ τύχη, καί μοι τέθνηκας θάνατον διπλοῦν, ψυχῇ καὶ σώματι. ὄντως σου τέθνηκε καὶ τῆς εἰκόνος ἡ σκιά· ἡ μὲν γὰρ ψυχή σου πέφευγεν· οὐχ εὑρίσκω δέ σε οὐδ' ἐν (5) τῷ σώματι. πότε μοι, τέκνον, γαμεῖς; πότε σου θύσω τοὺς γάμους, ἱππεῦ καὶ νυμφίε; νυμφίε μὲν ἀτελής, ἱππεῦ δὲ δυστυχής, τάφος μέν σοι, τέκνον, ὁ θάλαμος· γάμος δὲ ὁ θάνατος· θρῆνος δὲ ὁ ὑμέναιος ὁ δὲ κωκυτὸς οὗτος τῶν γάμων ᾠδαί. (6) ἄλλο σοι, τέκνον, προσεδόκων πῦρ ἀνάψειν ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἔσβεσεν ἡ πονηρὰ τύχη μετὰ σοῦ· ἀνάπτει δέ σοι δᾷδας κακῶν. ὦ πονηρᾶς ταύτης δᾳδουχίας. ἡ νυμφική σοι δᾳδουχία ταφὴ γίνεται."

[1,13] Clinias garda quelques instants un silence morne et stupide ; puis, comme s'il eût obtenu de sa douleur la permission de la faire éclater, il poussa de longs gémissements, et courut au lieu où était le corps de son ami. J'accompagnai ses pas, en le consolant du mieux qu'il m'était possible. Le malheureux Chariclès n'était qu'une blessure ; on ne pouvait le voir sans verser des larmes. Son père le serrait entre ses bras, Clinias le prit entre les siens, et tous deux, à l'envi l'un de l'autre, déploraient son sort avec des regrets si tendres, que les coeurs les plus insensibles en étaient émus.

[1,14] Ταῦτα μὲν οὖν οὕτως ἐκώκυεν ὁ πατήρ· ἑτέρωθεν δὲ καθ' αὑτὸν ὁ Κλεινίας· καὶ ἦν θρήνων ἅμιλλα, ἐραστοῦ καὶ πατρός. " Ἐγώ μου τὸν δεσπότην ἀπολώλεκα. τί γὰρ αὐτῷ τοιοῦτον δῶρον ἐχαριζόμην; φιάλη γὰρ οὐκ ἠν χρυσῆ, ἵν᾽ ἐσπένδετο πίνων καὶ ἐχρῆτό μου τῷ δώρῳ (2) τρυφῶν; ἐγὼ δὲ ὁ κακοδαίμων ἐχαριζόμην θηρίον μειρακίῳ καλῷ, ἐκαλλώπιζον δὲ καὶ τὸ πονηρὸν θηρίον προστερνιδίοις, προμετωπιδίοις, φαλάροις ἀργυροῖς, χρυσαῖς ἡνίαις. οἴμοι Χαρίκλεις· ἐκόσμησά σου τὸν φονέα χρυσῷ. ίππε πάντων θηρίων ἀγριώτατε, πονηρὲ καὶ ἀχάριστε καὶ ἀναίσθητε (3) κάλλους, ὁ μὲν κατέψα σου τοὺς ἱδρῶτας καὶ τροφὰς ἐπηγγέλλετο πλείονας καὶ ἐπῄνει τὸν δρόμον, σὺ δὲ ἀπέκτεινας ἐπαινούμενος, οὐχ ἥδου προσαπτομένου σου τοιούτον σώματος, οὐκ ἦν σοι τοιοῦτος ἱππεὺς τρυφή, ἀλλ' ἔρριψας, ἄστοργε, τὸ κάλλος χαμαί. οἴμοι δυστυχής· ἐγώ σοι τὸν φονέα, τὸν ἀνδροφόνον ἐωνησάμην."

[1,14] Mon amour ne me permettait pas de demeurer longtemps loin de Leucippe. Je quittai Clinias, lorsque je vis que les premiers transports de sa douleur faisaient place au soin des funérailles de Chariclès, et je m'en retournai au logis. En y rentrant, je demandai à l'esclave qui me servait, où était la belle Leucippe. L'air dont je lui faisais cette question le fit rire. C'était un homme d'esprit : il avait pénétré que j'aimais Leucippe presqu'aussitôt que je m'en étais aperçu moi-même. Il me poussa quelques petites railleries équivoques sur l'état de mon coeur. Je me fâchai d'abord, mais ensuite, comme sa fidélité m'était connue, et que d'ailleurs il pouvait m'être utile, je lui avouai mon secret. J'aurai plusieurs fois occasion de vous parler de cet esclave dans le cours de mon histoire ; aussi je pense qu'il est à propos de vous dire qu'il se nommait Satyrus. Je sus de lui que Leucippe était alors dans le jardin, et nous y descendîmes ensemble.