[6,17] Ὡς διὰ τὸ βούλεσθαι Θεόφιλον τὰ καθ´ Ἡρακλείδου ἀπόντος ἐξετάζεσθαι, τοῦ Ἰωάννου ἀντιλέγοντος, συμπληγάδος γενομένης, πολλοὶ ἀπώλοντο μεταξὺ τῶν Κωνσταντινουπολιτῶν καὶ τῶν Ἀλεξανδρέων· ἐφ´ οἷς φοβηθεὶς Θεόφιλος καί τινες τῶν ἐπισκόπων τῆς πόλεως ἐξεληλύθασι.
Πρότερον δὲ τὰ κατὰ τὴν χειροτονίαν Ἡρακλείδου ἀναζητεῖσθαι Θεόφιλος παρεσκεύαζεν, ὅπως, εἰ δύναιτο, ταύτην γοῦν ἀφορμὴν λάβοι πρὸς τὴν Ἰωάννου καθαίρεσιν. Ἡρακλείδης μὲν οὖν οὐ παρῆν· ἐκρίνετο δὲ ἀπὼν, ὡς εἴη τυπτήσας τινὰς ἀδίκως, ἀλύσει τε δήσας, καὶ πομπεῦσαι ποιήσας διὰ μέσης τῆς Ἐφεσίων πόλεως. Τῶν τοίνυν περὶ Ἰωάννου λεγόντων, μὴ δεῖν κατὰ ἀπόντων κριτήριον ποιεῖσθαι, οἱ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας ἐφιλονείκουν, δεῖν δέχεσθαι τοὺς κατηγοροῦντας Ἡρακλείδου, εἰ καὶ κατηγοροῦσιν ἀπόντος αὐτοῦ. Στάσις οὖν ἐντεῦθεν καὶ διαπληκτισμὸς μεταξὺ τῶν Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ἀλεξανδρείας ἐγίνετο σύντονος. Καὶ γενομένης συμπληγάδος, πολλοὶ μὲν τραύματα ἔλαβον, ὀλίγοι δὲ καὶ ἀπώλοντο. Ταῦτα εἰδὼς Θεόφιλος εὐθὺς ὡς εἶχεν ἐπὶ τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἔφυγε· τοῦτο δὲ καὶ οἱ ἄλλοι ἐποίουν ἐπίσκοποι, πλὴν ὀλίγων οἳ τὰ Ἰωάννου ἠσπάζοντο· καὶ πάντες εἰς τὰ ἑαυτῶν φυγῇ ἀπεχώρησαν. Τούτων οὕτω γενομένων, ἐν καταγνώσει μὲν τοῖς πᾶσιν ὁ Θεόφιλος ἦν· ηὔξησε δὲ τὸ κατ´ αὐτοῦ μῖσος τὸ αὖθις αὐτὸν μηδὲν ὑποστειλάμενον τὰ Ὠριγένους ἀσκεῖσθαι βιβλία. Ἐρωτηθεὶς οὖν ὑπό τινος, ’πῶς ἃ ἀπεκήρυξε, ταῦτα ἀσπάζεται πάλιν, ταῦτα ἀπεκρίνατο· ‘Τὰ Ὠριγένους ἔοικε βιβλία λειμῶνι πάντων ἀνθέων· εἴ τι οὖν ἐν αὐτοῖς ἐφεύρω καλὸν, τοῦτο δρέπομαι· εἰ δέ τι μοι ἀκανθῶδες φανείη, τοῦτο ὡς κεντοῦν ὑπερβαίνω.’ Τοιαῦτα Θεόφιλος ἀπεκρίνατο, μὴ λογισάμενος τὸ τοῦ σοφοῦ Σολομῶντος, ὅτι ‘λόγοι σοφῶν ὡς τὰ βούκεντρα,’ καὶ οὐκ ὀφείλουσι λακτίζειν πρὸς αὐτοὺς οἱ ὑπὸ τῶν θεωρημάτων κεντούμενοι. Διὰ ταῦτα μὲν δὴ ἐν καταγνώσει παρὰ πᾶσιν ὁ Θεόφιλος ἦν. Διόσκορος δὲ, εἷς τῶν Μακρῶν, ὁ τῆς Ἑρμουπόλεως ἐπίσκοπος, ὀλίγον ὕστερον μετὰ τὴν Θεοφίλου φυγὴν ἐτελεύτησε· καὶ ταφῆς ἠξιώθη λαμπρᾶς, ἐν τῷ μαρτυρίῳ τῷ ἐν τῇ Δρυῒ κηδευθεὶς, ἔνθα διὰ Ἰωάννην γέγονεν ἡ σύνοδος. Ἰωάννης δὲ ταῖς διδασκαλίαις ἐσχόλαζε, καὶ χειροτονεῖ Σαραπίωνα τῆς ἐν Θρᾴκῃ Ἡρακλείας ἐπίσκοπον, δι´ ὃν τὸ κατ´ αὐτοῦ μῖσος ἐγήγερτο· μετ´ οὐ πολὺ δὲ ταῦτα ἐπισυνέβη γενέσθαι.
| [6,17] CHAPITRE XVII.
Sédition entre les habitants de Constantinople, et ceux d'Alexandrie. Retraite de Théophile et des Evêques de son parti.
Théophile entreprit de faire examiner l'ordination d'Héraclide pour trouver moyen de déposer Jean. Héraclide était absent, et bien qu'absent, il était accusé d'avoir battu quelques personnes, et de les avoir fait traîner avec une corde dans les rues de la Ville d'Ephèse. Jean et ceux de son parti ayant soutenu qu'on ne devait point condamner un absent ; les habitants d'Alexandrie prétendirent au contraire, que les accusateurs devaient être écoutés. La contestation s'étant échauffée, on en vint aux mains, et plusieurs furent blessés, et quelques-uns tués de côté et d'autre. Théophile s'enfuit à l'heure-même à Alexandrie, et la plupart des Evêques, excepté ceux qui tenaient le parti de Jean. Théophile devint alors odieux à tout le monde, et l'assiduité avec laquelle il continua de lire les livres d'Origène, contribua beaucoup à exciter contre lui la haine publique. Quelqu'un lui ayant demandé pourquoi il lisait ces livres qu'il avait condamnés, il répondit :
Les ouvrages d'Origène sont semblables à une prairie émaillée de toute sorte de fleurs : Je choisis les plus belles, et quand je trouve des épines qui piquent, je les laisse.
En faisant cette réponse, il ne songeait pas à ce que dit Salomon, que les paroles des sages sont comme des aiguillons, et que quand on est piqué, il ne faut pas regimber contre. Dioscore Evêque d'Ermopole mourut bientôt après le départ de Théophile, et fut enterré honorablement dans l'Eglise du Faubourg du Chêne, ou Jean Evêque de Constantinople avait été condamné. Il continuait cependant ses prédications. Il fit alors Sérapion Evêque d'Héraclée en Thrace.
|