[2] Ὃ δ´ ἐτόλμησε Θησεὺς περὶ τὸν Κρητικὸν δασμόν,
εἴτε τινὶ θηρίῳ βοράν, εἴτε πρόσφαγμα τοῖς Ἀνδρόγεω
τάφοις, εἴθ´—ὃ κουφότατόν ἐστι τῶν λεγομένων—λατρεύειν
παρ´ ἀνδράσιν ὑβρισταῖς καὶ δυσμενέσιν ἀκλεῆ
λατρείαν καὶ ἄτιμον ἐπιδοὺς ἑαυτόν, ἑκουσίως μετὰ παρθένων
πλεύσας καὶ παίδων νέων, οὐκ ἂν εἴποι τις ἡλίκης
ἐστὶ τόλμης ἢ μεγαλοφροσύνης ἢ δικαιοσύνης περὶ τὸ
κοινὸν ἢ πόθου δόξης καὶ ἀρετῆς. ὥστ´ ἔμοιγε φαίνεται
μὴ κακῶς ὁρίζεσθαι τοὺς φιλοσόφους τὸν ἔρωτα θεῶν
ὑπηρεσίαν πρὸς ἐπιμέλειαν καὶ σωτηρίαν νέων. ὁ γὰρ
Ἀριάδνης ἔρως παντὸς μᾶλλον ἔοικεν ἔργον θεοῦ καὶ
μηχανὴ γενέσθαι σωτηρίας ἕνεκα τοῦ ἀνδρός, καὶ οὐκ
ἄξιον αἰτιᾶσθαι τὴν ἐρασθεῖσαν, ἀλλὰ θαυμάζειν εἰ μὴ
πάντες οὕτω καὶ πᾶσαι διετέθησαν· εἰ δ´ ἐκείνη μόνη
τοῦτ´ ἔπαθεν, εἰκότως ἔγωγε φαίην ἂν αὐτὴν ἀξιέραστον
θεῷ γεγονέναι, φιλόκαλον καὶ φιλάγαθον καὶ τῶν ἀρίστων
ἐρωτικὴν οὖσαν.
Ἀμφοτέρων τοίνυν τῇ φύσει πολιτικῶν γεγονότων
οὐδέτερος διεφύλαξε τὸν βασιλικὸν τρόπον, ἐξέστη
δὲ καὶ μετέβαλε μεταβολὴν ὁ μὲν δημοτικήν, ὁ δὲ τυραννικήν,
ταὐτὸν ἀπ´ ἐναντίων παθῶν ἁμαρτόντες. δεῖ
γὰρ τὸν ἄρχοντα σῴζειν πρῶτον αὐτὴν τὴν ἀρχήν· σῴζεται
δ´ οὐχ ἧττον ἀπεχομένη τοῦ μὴ προσήκοντος ἢ
περιεχομένη τοῦ προσήκοντος. ὁ δ´ ἐνδιδοὺς ἢ ἐπιτείνων
οὐ μένει βασιλεὺς οὐδ´ ἄρχων, ἀλλ´ ἢ δημαγωγὸς ἢ
δεσπότης γιγνόμενος, ἐμποιεῖ τὸ μισεῖν ἢ καταφρονεῖν
τοῖς ἀρχομένοις. οὐ μὴν ἀλλ´ ἐκεῖνο μὲν ἐπιεικείας δοκεῖ
καὶ φιλανθρωπίας εἶναι, τοῦτο δὲ φιλαυτίας ἁμάρτημα
καὶ χαλεπότητος.
| [2] (1) Thésée et Romulus étaient nés tous deux pour gouverner; mais ils ne surent ni l'un
ni l'autre conserver jusqu'au bout leur caractère de roi. Ils firent dégénérer la royauté, l'un en
démocratie et l'autre en tyrannie; ils tombèrent tous deux dans la même faute par des passions
contraires. (2) Le premier devoir d'un roi est de conserver l'autorité elle-même; et pour cela, il
doit autant s'abstenir de ce qui n'est pas convenable que s'attacher à ce qui convient. S'il
relâche ou s'il raidit trop son pouvoir, il cesse d'être un roi et un chef; il devient un démagogue
ou un despote, et s'attire la haine ou le mépris de ses administrés. De ces deux défauts, l'un
semble venir d'un excès de douceur et d'humanité, l'autre de l'égoïsme et de la dureté.
|