Texte grec :
| [1,58] Πολλῶν δὲ καὶ μεγάλων περὶ τὸν Σεσόωσιν
ὑπαρξάντων δοκεῖ μεγαλοπρεπέστατον αὐτῷ γεγονέναι
τὸ συντελούμενον ἐν ταῖς ἐξόδοις περὶ τοὺς
ἡγεμόνας. τῶν γὰρ καταπεπολεμημένων ἐθνῶν οἵ
τε τὰς συγκεχωρημένας βασιλείας ἔχοντες καὶ τῶν
ἄλλων οἱ τὰς μεγίστας ἡγεμονίας παρειληφότες
ἀπήντων εἰς Αἴγυπτον ἐν τακτοῖς χρόνοις φέροντες
δῶρα· οὓς ὁ βασιλεὺς ἐκδεχόμενος ἐν μὲν τοῖς ἄλλοις
ἐτίμα καὶ διαφερόντως προῆγεν, ὁπότε δὲ πρὸς
ἱερὸν ἢ πόλιν προσιέναι μέλλοι, τοὺς ἵππους ἀπὸ
τοῦ τεθρίππου λύων ὑπεζεύγνυεν ἀντὶ τούτων κατὰ
τέτταρας τούς τε βασιλεῖς καὶ τοὺς ἄλλους ἡγεμόνας,
ἐνδεικνύμενος, ὡς ᾤετο, πᾶσιν ὅτι τοὺς τῶν
ἄλλων κρατίστους καὶ δι´ ἀρετὴν ἐπιφανεστάτους
καταπολεμήσας εἰς ἅμιλλαν ἀρετῆς οὐκ ἔχει τὸν
δυνάμενον συγκριθῆναι. δοκεῖ δ´ οὗτος ὁ βασιλεὺς
πάντας τοὺς πώποτε γενομένους ἐν ἐξουσίαις ὑπερβεβηκέναι
ταῖς τε πολεμικαῖς πράξεσι καὶ τῷ μεγέθει
καὶ τῷ πλήθει τῶν τε ἀναθημάτων καὶ τῶν
ἔργων τῶν κατεσκευασμένων κατ´ Αἴγυπτον. ἔτη
δὲ τρία πρὸς τοῖς τριάκοντα βασιλεύσας ἐκ προαιρέσεως
ἐξέλιπε τὸν βίον, ὑπολιπόντων αὐτὸν τῶν
ὀμμάτων· καὶ τοῦτο πράξας οὐ μόνον παρὰ τοῖς
ἱερεῦσιν, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις Αἰγυπτίοις
ἐθαυμάσθη, δόξας τῇ μεγαλοψυχίᾳ τῶν πεπραγμένων
ἀκόλουθον πεποιῆσθαι τὴν τοῦ βίου καταστροφήν.
ἐπὶ τοσοῦτο δ´ ἴσχυσε καὶ διέτεινε τοῖς
χρόνοις ἡ δόξα τούτου τοῦ βασιλέως ὥστε τῆς
Αἰγύπτου πολλαῖς γενεαῖς ὕστερον πεσούσης ὑπὸ
τὴν ἐξουσίαν τῶν Περσῶν, καὶ Δαρείου τοῦ Ξέρξου
πατρὸς σπουδάσαντος ἐν Μέμφει τὴν ἰδίαν εἰκόνα
στῆσαι πρὸ τῆς Σεσοώσιος, ὁ μὲν ἀρχιερεὺς ἀντεῖπε
λόγου προτεθέντος ἐν ἐκκλησίᾳ τῶν ἱερέων, ἀποφηνάμενος
ὡς οὔπω Δαρεῖος ὑπερβέβηκε τὰς Σεσοώσιος
πράξεις, ὁ δὲ βασιλεὺς οὐχ ὅπως ἠγανάκτησεν,
ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον ἡσθεὶς ἐπὶ τῇ παρρησίᾳ σπουδάσειν
ἔφησεν ὅπως κατὰ μηδὲν ἐκείνου λειφθείη
βιώσας τὸν ἴσον χρόνον, καὶ παρεκάλει συγκρίνειν
τὰς ἡλικιώτιδας πράξεις· τοῦτον γὰρ δικαιότατον
ἔλεγχον εἶναι τῆς ἀρετῆς. περὶ μὲν οὖν Σεσοώσιος
ἀρχεσθησόμεθα τοῖς λόγοις τοῖς ῥηθεῖσιν.
|
|
Traduction française :
| [1,58] Au milieu de ces grandes choses, ce qui montre
le plus la magnificence de Sesoosis, c'est la manière dont
il recevait les envoyés étrangers. Les rois et les gouverneurs
des pays conquis se rendaient en Egypte à des époques
déterminées; Sesoosis, recevant leurs présents, comblait
ces envoyés d'honneurs et de distinctions. Mais, chaque
fois qu'il allait se rendre dans un temple ou dans une ville,
il dételait les chevaux de son char et mettait à leur place
quatre de ces rois et d'autres chefs, voulant indiquer par la,
qu'après avoir dompté les plus braves et les plus vaillants,
il n'y avait plus aucun rival qui pût se mesurer avec lui.
Ce roi paraît avoir surpassé tous les rois par ses exploits
guerriers, par la grandeur et le nombre des monuments
et des travaux qu'il a faits en Égypte. Après un règne
de trente-trois ans, il perdit la vue et se donna lui-même
la mort. Ce dernier acte fut admiré par les prêtres aussi
bien que par les autres Égyptiens, comme terminant la vie
d'une manière digne de la grandeur des actions de ce roi.
La renommée de Sesoosis était si solide et se conservait
tellement dans la postérité que lorsque plus tard, sous la
domination des Perses, Darius, père de Xerxès, voulut
placer à Memphis sa propre statue au-dessus de celle de
Sesoosis, l'archiprêtre s'y opposa dans l'assemblée sacerdotale,
alléguant que Darius n'avait pas encore surpassé Sesoosis.
Darius, loin de se fàcher de cette parole hardie, y
prit plaisir, disant qu'il s'efforcerait d'égaler Sesoosis, s'il
vivait assez longtemps. Seulement, pour juger de la manière
la plus équitable le mérite des deux rivaux, il proposa
de comparer entre elles les actions commises à la même
époque de la vie. Voilà tout ce que nous avons à dire de
l'histoire de Sesoosis.
|
|
