Texte grec :
| [1,30] Ἡ γὰρ Αἴγυπτος κεῖται μὲν μάλιστά πως κατὰ
μεσημβρίαν, ὀχυρότητι δὲ φυσικῇ καὶ κάλλει χώρας
οὐκ ὀλίγῳ δοκεῖ προέχειν τῶν εἰς βασιλείαν ἀφωρισμένων
τόπων. ἀπὸ μὲν γὰρ τῆς δύσεως ὠχύρωκεν
αὐτὴν ἡ ἔρημος καὶ θηριώδης τῆς Λιβύης,
ἐπὶ πολὺ μὲν παρεκτείνουσα, διὰ δὲ τὴν ἀνυδρίαν
καὶ τὴν σπάνιν τῆς ἁπάσης τροφῆς ἔχουσα τὴν
διέξοδον οὐ μόνον ἐπίπονον, ἀλλὰ καὶ παντελῶς
ἐπικίνδυνον· ἐκ δὲ τῶν πρὸς νότον μερῶν οἵ τε
καταράκται τοῦ Νείλου καὶ τῶν ὀρῶν τὰ συνορίζοντα
τούτοις· ἀπὸ γὰρ τῆς Τρωγλοδυτικῆς καὶ τῶν ἐσχάτων
τῆς Αἰθιοπίας μερῶν ἐντὸς σταδίων πεντακισχιλίων
καὶ πεντακοσίων οὔτε πλεῦσαι διὰ τοῦ
ποταμοῦ ῥᾴδιον οὔτε πεζῇ πορευθῆναι μὴ τυχόντα
βασιλικῆς ἢ παντελῶς μεγάλης τινὸς χορηγίας. τῶν
δὲ πρὸς τὴν ἀνατολὴν νευόντων μερῶν τὰ μὲν ὁ
ποταμὸς ὠχύρωκε, τὰ δ´ ἔρημος περιέχει καὶ πεδία
τελματώδη τὰ προσαγορευόμενα Βάραθρα. ἔστι γὰρ
ἀνὰ μέσον τῆς Κοίλης Συρίας καὶ τῆς Αἰγύπτου
λίμνη τῷ μὲν πλάτει στενὴ παντελῶς, τῷ δὲ βάθει
θαυμάσιος, τὸ δὲ μῆκος ἐπὶ διακοσίους παρήκουσα
σταδίους, ἣ προσαγορεύεται μὲν Σερβωνίς, τοῖς δ´
ἀπείροις τῶν προσπελαζόντων ἀνελπίστους ἐπιφέρει
κινδύνους. στενοῦ γὰρ τοῦ ῥεύματος ὄντος καὶ
ταινίᾳ παραπλησίου, θινῶν τε μεγάλων πάντῃ περικεχυμένων,
ἐπειδὰν νότοι συνεχεῖς πνεύσωσιν, ἐπισείεται
πλῆθος ἅμμου. αὕτη δὲ τὸ μὲν ὕδωρ κατὰ
τὴν ἐπιφάνειαν ἄσημον ποιεῖ, τὸν δὲ τῆς λίμνης
τύπον συμφυῆ τῇ χέρσῳ καὶ κατὰ πᾶν ἀδιάγνωστον.
διὸ καὶ πολλοὶ τῶν ἀγνοούντων τὴν ἰδιότητα τοῦ
τόπου μετὰ στρατευμάτων ὅλων ἠφανίσθησαν τῆς
ὑποκειμένης ὁδοῦ διαμαρτόντες. ἡ μὲν γὰρ ἅμμος
ἐκ τοῦ κατ´ ὀλίγον πατουμένη τὴν ἔνδοσιν λαμβάνει,
καὶ τοὺς ἐπιβάλλοντας ὥσπερ προνοίᾳ τινὶ
πονηρᾷ παρακρούεται, μέχρι ἂν ὅτου λαβόντες
ὑπόνοιαν τοῦ συμβησομένου βοηθήσωσιν ἑαυτοῖς,
οὐκ οὔσης ἔτι φυγῆς οὐδὲ σωτηρίας. ὁ γὰρ ὑπὸ
τοῦ τέλματος καταπινόμενος οὔτε νήχεσθαι δύναται,
παραιρουμένης τῆς ἰλύος τὴν τοῦ σώματος κίνησιν,
οὔτ´ ἐκβῆναι κατισχύει, μηδὲν ἔχων στερέμνιον εἰς
ἐπίβασιν· μεμιγμένης γὰρ τῆς ἅμμου τοῖς ὑγροῖς,
καὶ διὰ τοῦτο τῆς ἑκατέρων φύσεως ἠλλοιωμένης,
συμβαίνει τὸν τόπον μήτε πορευτὸν εἶναι μήτε
πλωτόν. διόπερ οἱ τοῖς μέρεσι τούτοις ἐπιβάλλοντες
φερόμενοι πρὸς τὸν βυθὸν οὐδεμίαν ἀντίληψιν
βοηθείας ἔχουσι, συγκατολισθανούσης τῆς ἅμμου
τῆς παρὰ τὰ χείλη. τὰ μὲν οὖν προειρημένα πεδία
τοιαύτην ἔχοντα τὴν φύσιν οἰκείας ἔτυχε προσηγορίας,
ὀνομασθέντα Βάραθρα.
|
|
Traduction française :
| [1,30] L'Égypte s'étend principalement au midi, et semble,
par la force de sa position et la beauté du sol, l'emporter
sur tous les royaumes. Car, au couchant, elle a
pour boulevard le désert de la Libye, peuplé de bêtes féroces,
occupant une vaste surface qu'il serait non seulement
difficile mais fort dangereux de traverser, à cause du
manque d'eau et de la rareté des vivres. Au midi, elle est
défendue par les cataractes du Nil et par les montagnes
qui les bordent. A partir du pays des Troglodytes et des
frontières de l'Éthiopie, dans un espace de cinq mille cinq
cents stades, le fleuve n'est guère navigable, et il est impossible
de voyager à pied, à moins de mener à sa suite
un train royal ou du moins beaucoup de provisions. Du
côté du levant, l'Égypte est protégée en partie par le Nil,
en partie par le désert et par des plaines marécageuses
connues sous le nom de "Barathres". Il y a, entre le Coelé-Syrie
et l'Égypte, un lac très peu large, d'une profondeur
prodigieuse et d'une longueur de deux cents stades environ :
il s'appelle Serbonis et fait courir au voyageur qui
s'en approche, des périls imprévus. Son bassin étant étroit
comme un ruban et ses bords très larges, il arrive qu'il
se recouvre de masses de sable qu'apportent les vents continuels
du midi. Ce sable fait disparaître à la vue la nappe
d'eau et confond son aspect avec celui du sol. C'est ainsi
que des armées entières ont été englouties par l'ignorance
de ce lieu et après s'être trompées de route. Le sable, légèrement
foulé, laisse d'abord la trace des pas et engage,
par une funeste sécurité, les autres à suivre, jusqu'à ce
qu'avertis du danger ils cherchent à se secourir au moment
où il ne reste plus aucun moyen de salut. Car un
homme ainsi englouti dans la fange ne peut ni nager, le
mouvement du corps étant empêché, ni sortir de là, n'ayant
aucun appui solide pour se soulever. Ce mélange intime
d'eau et de sable constitue quelque chose de mixte où l'on
ne saurait ni marcher ni naviguer. Aussi, ceux qui s'y
trouvent engagés, sont entraînés jusqu'au fond de l'abîme,
puisque les rives de sables s'enfoncent avec eux. Telle est
la nature de ces plaines auxquelles le nom de Barathres
convient parfaitement.
|
|
