Texte grec :
| [2,20] Ταῦθ´ ὅτι μὲν ὅλῳ τῷ γένει διαφέρει τῶν
ἐπιδεικτικῶν τε καὶ συμβουλευτικῶν κατὰ τὸν
χαρακτῆρα τῆς λέξεως, οὐθείς ἐστιν ὃς οὐκ ἂν
ὁμολογήσειεν· οὐ μέντοι παντάπασί γε τὴν
Ἰσοκράτειον ἀγωγὴν ἐκβέβηκεν· ἀκαρῆ δέ τινα
διασῴζει τῆς κατασκευῆς τε καὶ σεμνολογίας ἐκείνης
ἐνθυμήματα, καὶ ποιητικώτερα μᾶλλόν ἐστιν ἢ
ἀληθινώτερα. Οἷον ὅταν φῇ· « Ἡγούμην δέ, εἰ μὲν
προείμην τὰ χρήματα, κινδυνεύσειν. » Τὸ γὰρ
ἀποίητόν τε καὶ ἀφελὲς, τοιοῦτον· « Ἡγούμην δὲ μὴ
παραδοὺς τὰ χρήματα, κινδυνεύσειν. » Ἔτι ἐκεῖνο· «
Καὶ πρὸς τούτοις, ὦ ἄνδρες δικασταί, νομίζων, εἰ μὲν
αὐτοῦ μένειν ἐπιχειροίην, ἐκδοθήσεσθαί με ὑπὸ τῆς
πόλεως Σατύρῳ· εἰ δὲ ἄλλοσέ ποι τραποίμην, οὐδὲν
αὐτῷ μελήσειν τῶν ἐμῶν λόγων· εἰ δὲ εἰσπλευσοίμην
εἰς τὸν Πόντον, ἀποθανεῖσθαί με μετὰ τοῦ πατρός. »
Ἥ τε γὰρ περίοδος ἐκμηκύνεται, πέρα τοῦ δικανικοῦ
τρόπου, καὶ ἡ σύνθεσις ἔχει τι τοῦ ποιητικοῦ τό τε
σχῆμα τῆς λέξεως ἐκ τῶν ἐπιδεικτικῶν εἴληπται
παρισώσεων καὶ παρομοιώσεων. Τό τε οὖν
Ἐπιχειροίην, καὶ Τραποίμην, καὶ Εἰσπλευσοίμην, ἐν
ἑνὶ χωρίῳ κείμενα καὶ τῶν κώλων τριῶν ὄντων, τὸ
μῆκος ἴσον ὑπάρχον, τεκμήρια τῆς Ἰσοκράτους
κατασκευῆς ἐστι. Καὶ τὰ τούτοις ἐπιφερόμενα· «
Διενοεῖτό με ἀποστερεῖν τὰ χρήματα, καὶ πρὸς μὲν
ἐμὲ προσεποιεῖτο ἀπορεῖν καὶ οὐκ ἂν ἔχειν »,
παρόμοιά τε καὶ παραπλήσια ἀλλήλοις ἐστίν. Καὶ
πρὸς τούτοις, ἃ μετ´ ὀλίγον ἐπιτίθησιν· « Ὥστε πίστεις
τε μεγίστας αὐτῷ δεδωκὼς εἴη, καὶ τὴν ἀρχὴν ἔτι
μείζω πεποιηκὼς ἧς εἶχε πρότερον, καὶ τὴν ἀδελφὴν
τὴν ἐμὴν γυναῖκα τῷ ἑαυτοῦ υἱεῖ εἰληφώς. » Καὶ γὰρ
ἐνταῦθα πάλιν τὸ Δεδωκὼς, καὶ Πεποιηκὼς, καὶ
Εἰληφὼς, παρόμοιον, καὶ Τὴν ἀρχὴν, καὶ Τὴν
ἀδελφήν. Ἔχοι δὲ ἄν τις καὶ ἄλλα πρὸς τούτοις
λέγειν, ἐξ ὧν ὁ χαρακτὴρ τοῦ ῥήτορος ἔσται
καταφανής. Ἀνάγκη δὲ ἴσως στοχάζεσθαι τοῦ χρόνου.
|
|
Traduction française :
| [2,20] Ce style diffère du genre démonstratif et du
genre délibératif : tout le monde le sent; mais il ne
s'écarte pas entièrement de la manière d'Isocrate.
On y trouve les vestiges de sa composition
soignée et pompeuse : la diction est même ici plus
travaillée que naturelle. Il dit : {mots grecs} etc. ». La
phrase, dépouillée du tour poétique et dans les
formes simples, serait : {mots grecs} Dans ce passage : «
{mots grecs}, la période sort des limites
du genre judiciaire, et l'arrangement des mots a
quelque chose de poétique. On y trouve l'égalité
des membres et les chutes semblables, comme
dans l'éloquence du Panégyrique. Les mots
{mots grecs} placés
dans la même phrase, et trois membres de la
même longueur, sont des traits qui caractérisent
Isocrate. On peut en dire autant de l'exemple
suivant : {mots grecs} : il renferme la symétrie ides
membres et la correspondance des chutes. Un
peu plus il dit : {mots grecs} Dans ce
passage, {mots grecs} se
correspondent, ainsi que {mots grecs}. Je pourrais citer encore d'autres
exemples pour répandre plus de jour sur le
caractère de cet orateur; mais je dois être économe du temps.
|
|
