Chapitre
[3]	ὥσπερ τὰ ἐν τοῖς νέφεσιν͵	ἃ	παρεικάζουσιν ἀνθρώποις καὶ κενταύροις ταχέως
[3]	ἐάν τις προσέχων πειρᾶται μνημονεύειν	ἃ	πάσχομεν καταφερόμενοί τε καὶ ἐγειρόμενοι·
[2]	ἀλλὰ καὶ τῶν πλησίον τοῖς	ἀγγείοις	τιθεμένων ἢ πεφυκότων ἀναλαμβάνουσι τὰς
[2]	ἡ ἐν τοῖς ὄμμασι διαφορὰ	ἄδηλος͵	ἔνεστι δέ (ἡ γὰρ αὐτὴ
[2]	μόνον τοῦ αἰσθητοῦ κινοῦντος φαίνεται	ἁδήποτε͵	ἀλλὰ καὶ τῆς αἰσθήσεως κινουμένης
[3]	τῶν κατὰ μόριον αἰσθήσεων καὶ	ἀδυναμίαν	τοῦ ἐνεργεῖν͵ διὰ τὸ ἐκ
[1]	δ΄ οἷον χρῶμα ψόφος χυμός͵	ἀδυνατεῖ	δὲ πάντα μύοντα καὶ καθεύδοντα
[2]	καὶ τὸν ἐπὶ τῶν κατόπτρων	ἀέρα	συνεχῆ ὄντα ποιόν τινα ποιεῖ
[2]	κινεῖται· τὸ γὰρ κινῆσαν ἐκίνησεν	ἀέρα	τινά͵ καὶ πάλιν οὗτος κινούμενος
[2]	ποιεῖται τὴν κίνησιν καὶ ἐν	(ἀέρι	καὶ ἐν τοῖς ὑγροῖς. Ὁμοίως
[2]	πάσχει ἡ ὄψις ὑπὸ τοῦ	ἀέρος͵	ἀλλὰ καὶ ποιεῖ τι καὶ
[2]	οἷον τρίψιν οὖσαν τὴν τοῦ	ἀέρος	ἁφὴν καὶ ὥσπερ ἔκμαξιν καὶ
[2]	σπέρματος καὶ καταμηνίων) ὁ δ΄	ἀὴρ	κινεῖται ὑπ΄ αὐτῶν͵ καὶ τὸν
[3]	οὐ μόνον ἐγρηγορότων αἱ κινήσεις	αἱ	ἀπὸ τῶν αἰσθημάτων γινόμεναι τῶν
[3]	ἐνοῦσαι κινήσεις͵ αἱ μὲν δυνάμει	αἱ	δὲ ἐνεργείᾳ. Οὕτω δ΄ ἔχουσιν
[3]	αἵματος ἐπὶ τὴν ἀρχὴν συγκατέρχονται	αἱ	ἐνοῦσαι κινήσεις͵ αἱ μὲν δυνάμει
[3]	φανερὸν ὅτι οὐ μόνον ἐγρηγορότων	αἱ	κινήσεις αἱ ἀπὸ τῶν αἰσθημάτων
[3]	ἀρχὴν συγκατέρχονται αἱ ἐνοῦσαι κινήσεις͵	αἱ	μὲν δυνάμει αἱ δὲ ἐνεργείᾳ.
[3]	πάμπαν͵ ὁτὲ δὲ τεταραγμέναι φαίνονται	αἱ	ὄψεις καὶ τερατώδεις͵ καὶ οὐκ
[3]	φαντάσματα καὶ αἱ ὑπόλοιποι κινήσεις	αἱ	συμβαίνουσαι ἀπὸ τῶν αἰσθημάτων ὁτὲ
[3]	τῷ καθεύδειν τὰ φαντάσματα καὶ	αἱ	ὑπόλοιποι κινήσεις αἱ συμβαίνουσαι ἀπὸ
[3]	λυόμεναι ἐν ὀλίγῳ τῷ λοιπῷ	αἵματι	τῷ ἐν τοῖς αἰσθητηρίοις κινοῦνται͵
[2]	καταμηνίων διὰ ταραχὴν καὶ φλεγμασίαν	αἱματικὴν	ἡμῖν μὲν ἡ ἐν τοῖς
[3]	Καθισταμένου δὲ καὶ διακρινομένου τοῦ	αἵματος	ἐν τοῖς ἐναίμοις͵ σῳζομένη τῶν
[3]	γὰρ καθεύδῃ͵ κατιόντος τοῦ πλείστου	αἵματος	ἐπὶ τὴν ἀρχὴν συγκατέρχονται αἱ
[3]	μὴ παντελῶς κατέχηται ὑπὸ τοῦ	αἵματος͵	ὥσπερ αἰσθανόμενον τοῦτο κινεῖται ὑπὸ
[2]	ἐπιπολῆς τοῦ ἐνόπτρου οἷον νεφέλη	αἱματώδης·	κἂν μὲν καινὸν ᾖ τὸ
[2]	ἀρχῆς. Ὥστε καὶ ἐν τῷ	αἰσθάνεσθαι͵	ἐπειδή ἐστιν ἀλλοίωσίς τις ἡ
[3]	(δοκεῖ ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ	αἰσθάνεσθαι͵	καὶ διὰ τὸ τὴν ὄψιν
[1]	ἀκούειν͵ καὶ ὅλως αἰσθήσεως τὸ	αἰσθάνεσθαι͵	κοινὰ δ΄ ἐστὶ τῶν αἰσθήσεων
[3]	μὲν γὰρ ἐνίοις συμβαίνει καὶ	αἰσθάνεσθαί	πῃ καὶ ψόφων καὶ φωτὸς
[1]	γίνεται ἄνευ τοῦ ὁρᾶν καὶ	αἰσθάνεσθαί	τι· τὸ γὰρ παρορᾶν καὶ
[2]	τὸ λεῖος εἶναι ὁποιασοῦν ἁφῆς	αἰσθάνεται	μάλιστα (δεῖ δὲ νοῆσαι οἷον
[2]	τὰ αἰσθητήρια καὶ μικρᾶς διαφορᾶς	αἰσθάνεται͵	σημεῖον τὸ ἐπὶ τῶν ἐνόπτρων
[3]	ἐν τοῖς ὕπνοις͵ ἐὰν μὲν	αἰσθάνηται	ὅτι καθεύδει͵ καὶ τοῦ πάθους
[1]	γε τῇ αἰσθήσει τὸ ἐνύπνιον	αἰσθανόμεθα.	Ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τῇ δόξῃ·
[1]	τῶν λοιπῶν͵ δῆλον ὅτι οὐκ	αἰσθανόμεθα	οὐδὲν ἐν τοῖς ὕπνοις· οὐκ
[1]	αἰσθανόμενοί τι. Περὶ οὗ γὰρ	αἰσθανόμεθα͵	πολλάκις καὶ διανοούμεθά τι· οὕτω
[1]	τι͵ καθάπερ ἐν τῷ ἐγρηγορέναι	αἰσθανόμενοί	τι. Περὶ οὗ γὰρ αἰσθανόμεθα͵
[2]	πάθος ἐστὶν οὐ μόνον ἐν	αἰσθανομένοις	τοῖς αἰσθητηρίοις͵ ἀλλὰ καὶ ἐν
[3]	τὸν ἀληθινόν. Ὃ δὴ καὶ	αἰσθανόμενον	λέγει τοῦτο͵ ἐὰν μὴ παντελῶς
[3]	κατέχηται ὑπὸ τοῦ αἵματος͵ ὥσπερ	αἰσθανόμενον	τοῦτο κινεῖται ὑπὸ τῶν κινήσεων
[1]	ἐνυπνιάζειν͵ φανερόν. Ἀλλ΄ οὐδὲ τοῦ	αἰσθανομένου	ἁπλῶς· ὁρᾶν γὰρ ἂν ἦν
[2]	ἐπιπολῆς. Φανερὸν δὲ ὅταν συνεχῶς	αἰσθανώμεθά	τι· μεταφερόντων γὰρ τὴν αἴσθησιν
[2]	τοῦ θύραθεν αἰσθητοῦ ἐμμένει τὰ	αἰσθήματα	αἰσθητὰ ὄντα͵ πρὸς δὲ τούτοις
[3]	ὑπόλειμμα τοῦ ἐν τῇ ἐνεργείᾳ	αἰσθήματος·	καὶ ἀπελθόντος τοῦ ἀληθοῦς ἔνεστι͵
[3]	αἱ κινήσεις αἱ ἀπὸ τῶν	αἰσθημάτων	γινόμεναι τῶν τε θύραθεν καὶ
[3]	ἐν τοῖς ἐναίμοις͵ σῳζομένη τῶν	αἰσθημάτων	ἡ κίνησις ἀφ΄ ἑκάστου τῶν
[3]	τὸ ἀπὸ τῆς κινήσεως τῶν	αἰσθημάτων͵	ὅταν ἐν τῷ καθεύδειν ᾖ͵
[3]	κινήσεις αἱ συμβαίνουσαι ἀπὸ τῶν	αἰσθημάτων	ὁτὲ μὲν ὑπὸ μείζονος οὔσης
[1]	ἐγρηγορότος προσβάλλει μέν πως τῇ	αἰσθήσει͵	οὐχ οὕτω δὲ ὥσπερ ἐγρηγορότος·
[1]	ὕπνοις· οὐκ ἄρα γε τῇ	αἰσθήσει	τὸ ἐνύπνιον αἰσθανόμεθα. Ἀλλὰ μὴν
[1]	πάσχειν τι καὶ τὰς ἄλλας	αἰσθήσεις͵	ἕκαστον δὲ τούτων ὥσπερ ἐγρηγορότος
[2]	ὅτι ῥᾳδίως ἀπατώμεθα περὶ τὰς	αἰσθήσεις	ἐν τοῖς πάθεσιν ὄντες͵ ἄλλοι
[2]	ἐν τοῖς αἰσθητηρίοις ἐνεργουσῶν τῶν	αἰσθήσεων͵	ἀλλὰ καὶ ἀπελθουσῶν. Παραπλήσιον γὰρ
[3]	δι΄ ἀργίαν τῶν κατὰ μόριον	αἰσθήσεων	καὶ ἀδυναμίαν τοῦ ἐνεργεῖν͵ διὰ
[3]	μὲν γὰρ ἐκκρούονται ἐνεργουσῶν τῶν	(αἰσθήσεων	καὶ τῆς διανοίας͵ καὶ ἀφανίζονται
[1]	αἰσθάνεσθαι͵ κοινὰ δ΄ ἐστὶ τῶν	αἰσθήσεων	οἷον σχῆμα καὶ μέγεθος καὶ
[3]	εἴ τι ἄλλο λελυμένων τῶν	αἰσθήσεων	φαίνεται· οὐδὲ τὸ ἐν ὕπνῳ
[1]	ἡ ὑπὸ τῆς κατ΄ ἐνέργειαν	αἰσθήσεως	γινομένη κίνησις͵ τὸ δ΄ ἐνύπνιον
[3]	παλίρροιαν͵ ἐπὶ τὴν ἀρχὴν τῆς	αἰσθήσεως	καταφέρονται καὶ γίνονται φανεραὶ καθισταμένης
[2]	φαίνεται ἁδήποτε͵ ἀλλὰ καὶ τῆς	αἰσθήσεως	κινουμένης αὐτῆς͵ ἐὰν ὡσαύτως κινῆται
[1]	καλόν· ὧν ἡ δόξα ἄνευ	αἰσθήσεως	οὐδὲν ἂν φήσειεν͵ οὔτ΄ ἀληθῶς
[1]	ἀκοῆς τὸ ἀκούειν͵ καὶ ὅλως	αἰσθήσεως	τὸ αἰσθάνεσθαι͵ κοινὰ δ΄ ἐστὶ
[3]	Ὅλως γὰρ τὸ ἀφ΄ ἑκάστης	αἰσθήσεώς	φησιν ἡ ἀρχή͵ ἐὰν μὴ
[2]	αἰσθανώμεθά τι· μεταφερόντων γὰρ τὴν	αἴσθησιν	ἀκολουθεῖ τὸ πάθος͵ οἷον ἐκ
[2]	καθ΄ ἕκαστον αἰσθητήριον ἡμῖν ἐμποιοῦσιν	αἴσθησιν͵	καὶ τὸ γινόμενον ὑπ΄ αὐτῶν
[1]	τὸ δὲ μηδὲν πάσχειν τὴν	αἴσθησιν	οὐκ ἀληθές͵ ἀλλ΄ ἐνδέχεται καὶ
[3]	τἆλλα τὰ συμβαίνοντα περὶ τὴν	αἴσθησιν͵	ὥστε τὸ μικρὰν ἔχον ὁμοιότητα
[2]	ἀλλοίωσίς τις ἡ κατ΄ ἐνέργειαν	αἴσθησις͵	ἀνάγκη τοῦτο συμβαίνειν. Διὸ τὸ
[2]	κίνησις͵ καὶ ὅτι ταχεῖα ἡ	αἴσθησις͵	καὶ ὅτι οὐ μόνον πάσχει͵
[3]	τοῦ πάθους ἐν ᾧ ἡ	αἴσθησις	τοῦ ὑπνωτικοῦ͵ φαίνεται μέν͵ λέγει
[2]	μάλιστ΄ ἂν θεωρήσαιμεν. Τὰ γὰρ	αἰσθητὰ	καθ΄ ἕκαστον αἰσθητήριον ἡμῖν ἐμποιοῦσιν
[2]	θύραθεν αἰσθητοῦ ἐμμένει τὰ αἰσθήματα	αἰσθητὰ	ὄντα͵ πρὸς δὲ τούτοις ὅτι
[2]	τρόπον. Ὅτι δὲ ταχὺ τὰ	αἰσθητήρια	καὶ μικρᾶς διαφορᾶς αἰσθάνεται͵ σημεῖον
[3]	ὕπνον καὶ τὸ κινεῖσθαι τὰ	αἰσθητήρια	καὶ τἆλλα τὰ συμβαίνοντα περὶ
[2]	οὐ μόνον ἐν αἰσθανομένοις τοῖς	αἰσθητηρίοις͵	ἀλλὰ καὶ ἐν πεπαυμένοις͵ καὶ
[3]	εἰσὶ κινήσεις φανταστικαὶ ἐν τοῖς	αἰσθητηρίοις͵	δῆλον͵ ἐάν τις προσέχων πειρᾶται
[2]	οὐ μόνον ἐνυπάρχει ἐν τοῖς	αἰσθητηρίοις	ἐνεργουσῶν τῶν αἰσθήσεων͵ ἀλλὰ καὶ
[3]	τῶν κινήσεων τῶν ἐν τοῖς	αἰσθητηρίοις͵	καὶ δοκεῖ τὸ ὅμοιον αὐτὸ
[3]	ἐγειρόμενος κινήσεις οὔσας ἐν τοῖς	αἰσθητηρίοις·	καὶ ἐνίοις γε τῶν νεωτέρων
[3]	λοιπῷ αἵματι τῷ ἐν τοῖς	αἰσθητηρίοις	κινοῦνται͵ ἔχουσαι ὁμοιότητα ὥσπερ τὰ
[2]	Τὰ γὰρ αἰσθητὰ καθ΄ ἕκαστον	αἰσθητήριον	ἡμῖν ἐμποιοῦσιν αἴσθησιν͵ καὶ τὸ
[2]	καὶ ἀντιποιεῖ τὸ τῶν χρωμάτων	αἰσθητήριον͵	φανερὸν ἐκ τούτων. Μαρτυρεῖ δὲ
[3]	ἡ κίνησις ἀφ΄ ἑκάστου τῶν	αἰσθητηρίων	εἰρόμενά τε ποιεῖ τὰ ἐνύπνια͵
[3]	δὲ καὶ ἀπὸ τῶν ἄλλων	αἰσθητηρίων·	τῷ μὲν γὰρ ἐκεῖθεν ἀφικνεῖσθαι
[1]	φανταστικὸν τῆς ψυχῆς καὶ τὸ	αἰσθητικόν͵	οὐδὲν ἧττον οὐ γίνεται ἄνευ
[1]	τινὰ γινόμενον) φανερὸν ὅτι τοῦ	αἰσθητικοῦ	μέν ἐστι τὸ ἐνυπνιάζειν͵ τούτου
[1]	ἐστὶ καὶ φανερόν͵ ὅτι τοῦ	αἰσθητικοῦ	τὸ πάθος͵ εἴπερ καὶ ὁ
[1]	πάθος ἐστὶ τοῦτο ἢ τοῦ	αἰσθητικοῦ·	τούτοις γὰρ μόνοις τῶν ἐν
[1]	τὸ δ΄ εἶναι φανταστικῷ καὶ	αἰσθητικῷ	ἕτερον͵ ἔστι δὲ φαντασία ἡ
[1]	ἔστι μὲν τὸ αὐτὸ τῷ	αἰσθητικῷ	τὸ φανταστικόν͵ τὸ δ΄ εἶναι
[2]	ὅτι καὶ ἀπελθόντος τοῦ θύραθεν	αἰσθητοῦ	ἐμμένει τὰ αἰσθήματα αἰσθητὰ ὄντα͵
[2]	αἴτιον ὅτι οὐ μόνον τοῦ	αἰσθητοῦ	κινοῦντος φαίνεται ἁδήποτε͵ ἀλλὰ καὶ
[2]	κινῆται ὥσπερ καὶ ὑπὸ τοῦ	αἰσθητοῦ·	λέγω δ΄ οἷον ἡ γῆ
[2]	πάθος͵ καὶ κινεῖσθαι πρὸς αὐτά.	Αἴτιον	δὲ τοῦ συμβαίνειν ταῦτα τὸ
[2]	κηλίδα͵ ἐὰν δὲ παλαιόν͵ ῥᾷον.	Αἴτιον	δέ͵ ὥσπερ (εἴπομεν͵ ὅτι οὐ
[2]	ἓν δύο. Τοῦ δὲ διεψεῦσθαι	αἴτιον	ὅτι οὐ μόνον τοῦ αἰσθητοῦ
[2]	ταχέως ἐκ τῶν καινῶν κατόπτρων	αἴτιον	τὸ καθαρὸν εἶναι καὶ λεῖον·
[3]	πρότερον μὴ ἑωρακόσιν. Τὸ δ΄	αἴτιον	τοῦ μὴ γίνεσθαι παραπλήσιον φαίνεται
[3]	διὰ δὲ τὰ ἀπὸ τῆς	ἀκοῆς	ἀκούειν͵ ὁμοιοτρόπως δὲ καὶ ἀπὸ
[1]	ἡ χρῆσις ὄψεως ὅρασις͵ καὶ	ἀκοῆς	τὸ ἀκούειν͵ καὶ ὅλως αἰσθήσεως
[2]	τι· μεταφερόντων γὰρ τὴν αἴσθησιν	ἀκολουθεῖ	τὸ πάθος͵ οἷον ἐκ τοῦ
[1]	ἐγρηγορόσιν͵ ὁτὲ δὲ κατέχεται καὶ	ἀκολουθεῖ	τῷ φαντάσματι; ὅτι μὲν οὖν
[1]	ὁρᾶν γὰρ ἂν ἦν καὶ	ἀκούειν	ἁπλῶς. Ἀλλὰ πῶς δὴ καὶ
[3]	καὶ ἐγρηγορὼς (δοκεῖ ὁρᾶν καὶ	ἀκούειν	καὶ αἰσθάνεσθαι͵ καὶ διὰ τὸ
[1]	ὄψεως ὅρασις͵ καὶ ἀκοῆς τὸ	ἀκούειν͵	καὶ ὅλως αἰσθήσεως τὸ αἰσθάνεσθαι͵
[3]	δὲ τὰ ἀπὸ τῆς ἀκοῆς	ἀκούειν͵	ὁμοιοτρόπως δὲ καὶ ἀπὸ τῶν
[3]	ἀλεκτρυόνων καὶ κυνῶν φωνὴν ἠρέμα	ἀκούοντες	ἐγερθέντες σαφῶς ἐγνώρισαν. Ἔνιοι δὲ
[1]	παρακούειν ὁρῶντος ἀληθές τι καὶ	ἀκούοντος͵	οὐ μέντοι τοῦτο ὃ οἴεται.
[2]	τάχιστα κηλιδοῦται· τὸ γὰρ καθαρὸν	ἀκριβῶς	δηλοῖ ὅ τι ἂν δέξηται͵
[3]	τὸ τοῦ λύχνου ὄν͵ καὶ	ἀλεκτρυόνων	καὶ κυνῶν φωνὴν ἠρέμα ἀκούοντες
[3]	δὴ ἐν τῷ ὕπνῳ γίνονται	ἀληθεῖς	ἔννοιαι παρὰ τὰ φαντάσματα͵ ἀλλὰ
[1]	μηδὲν πάσχειν τὴν αἴσθησιν οὐκ	ἀληθές͵	ἀλλ΄ ἐνδέχεται καὶ τὴν ὄψιν
[3]	ἀπελθόντος τοῦ ἀληθοῦς ἔνεστι͵ καὶ	ἀληθὲς	εἰπεῖν ὅτι τοιοῦτον οἷον Κορίσκος͵
[3]	τὸ ὅμοιον αὐτὸ εἶναι τὸ	ἀληθές·	καὶ τοσαύτη τοῦ ὕπνου ἡ
[1]	γὰρ παρορᾶν καὶ παρακούειν ὁρῶντος	ἀληθές	τι καὶ ἀκούοντος͵ οὐ μέντοι
[1]	ὕπνῳ ὑπόκειται μηδὲν ὁρᾶν μηδὲν	ἀληθές͵	τὸ δὲ μηδὲν πάσχειν τὴν
[3]	ἀντιφήσει τῇ φαντασίᾳ. Ὅτι δὲ	ἀληθῆ	λέγομεν καὶ εἰσὶ κινήσεις φανταστικαὶ
[3]	διὰ τοῦτο ἐκεῖνον Κορίσκον τὸν	ἀληθινόν.	Ὃ δὴ καὶ αἰσθανόμενον λέγει
[3]	ἐνεργείᾳ αἰσθήματος· καὶ ἀπελθόντος τοῦ	ἀληθοῦς	ἔνεστι͵ καὶ ἀληθὲς εἰπεῖν ὅτι
[1]	αἰσθήσεως οὐδὲν ἂν φήσειεν͵ οὔτ΄	ἀληθῶς	οὔτε ψευδῶς. Ἐν δὲ τοῖς
[3]	δὲ οὐ πάντως τὸ φαινόμενον͵	ἀλλ΄	ἂν τὸ ἐπικρῖνον κατέχηται ἢ
[1]	ὁ ἥλιος ποδιαῖος εἶναι δοκεῖ.	Ἀλλ΄	εἴτε δὴ ταὐτὸν εἴθ΄ ἕτερον
[1]	πάσχειν τὴν αἴσθησιν οὐκ ἀληθές͵	ἀλλ΄	ἐνδέχεται καὶ τὴν ὄψιν πάσχειν
[2]	οὐχ ὁμοίως εἰσδύεται ἡ κηλὶς	ἀλλ΄	ἐπιπολαιότερον. Ὅτι μὲν οὖν καὶ
[2]	δακτύλων τὸ ἓν δύο φαίνεται͵	ἀλλ΄	ὅμως οὔ φαμεν δύο· κυριωτέρα
[3]	εἰπεῖν ὅτι τοιοῦτον οἷον Κορίσκος͵	ἀλλ΄	οὐ Κορίσκος. Ὅτε δὲ ᾐσθάνετο͵
[1]	τοῦτο ὃ καλοῦμεν ἐνυπνιάζειν͵ φανερόν.	Ἀλλ΄	οὐδὲ τοῦ αἰσθανομένου ἁπλῶς· ὁρᾶν
[3]	τὸ κύριον καὶ τὸ ἐπικρῖνον͵	ἀλλὰ	διὰ τοῦτο ἐκεῖνον Κορίσκον τὸν
[2]	καὶ ὅτι οὐ μόνον πάσχει͵	ἀλλὰ	καὶ ἀντιποιεῖ τὸ τῶν χρωμάτων
[2]	τοῖς αἰσθητηρίοις ἐνεργουσῶν τῶν αἰσθήσεων͵	ἀλλὰ	καὶ ἀπελθουσῶν. Παραπλήσιον γὰρ τὸ
[3]	τῷ (ὀφθαλμῷ͵ οὐ μόνον φανεῖται	ἀλλὰ	καὶ δόξει εἶναι δύο τὸ
[2]	μόνον ἐν αἰσθανομένοις τοῖς αἰσθητηρίοις͵	ἀλλὰ	καὶ ἐν πεπαυμένοις͵ καὶ ἐν
[1]	φαμεν ἄνθρωπον ἢ ἵππον εἶναι͵	ἀλλὰ	καὶ λευκὸν ἢ καλόν· ὧν
[3]	τῶν ἐκ τοῦ σώματος ἐνυπάρχουσιν͵	ἀλλὰ	καὶ ὅταν γένηται τὸ πάθος
[2]	ἡ ὄψις ὑπὸ τοῦ ἀέρος͵	ἀλλὰ	καὶ ποιεῖ τι καὶ κινεῖ͵
[2]	τοῦ αἰσθητοῦ κινοῦντος φαίνεται ἁδήποτε͵	ἀλλὰ	καὶ τῆς αἰσθήσεως κινουμένης αὐτῆς͵
[2]	μόνον τῶν ἐμβαλλομένων ἢ ὑποκιρναμένων	ἀλλὰ	καὶ τῶν πλησίον τοῖς ἀγγείοις
[1]	τῇ αἰσθήσει τὸ ἐνύπνιον αἰσθανόμεθα.	Ἀλλὰ	μὴν οὐδὲ τῇ δόξῃ· οὐ
[1]	ἂν ἦν καὶ ἀκούειν ἁπλῶς.	Ἀλλὰ	πῶς δὴ καὶ τίνα τρόπον͵
[3]	ἀληθεῖς ἔννοιαι παρὰ τὰ φαντάσματα͵	ἀλλὰ	τὸ φάντασμα τὸ ἀπὸ τῆς
[1]	ὕπνος͵ ἄλλῳ δὲ τὸ ἐνυπνιάζειν͵	ἀλλὰ	τῷ αὐτῷ. Ἐπεὶ δὲ περὶ
[1]	ὕπνοις παρὰ τὰ φαντάσματα ἐνίοτε	ἄλλα	ἐννοοῦμεν. Φανείη δ΄ ἄν τῳ
[3]	ὁμοίως͵ πολλάκις δὲ διαλυομένας εἰς	ἄλλα	σχήματα διὰ τὴν ἀντίκρουσιν. Διὸ
[1]	ὄψιν πάσχειν τι καὶ τὰς	ἄλλας	αἰσθήσεις͵ ἕκαστον δὲ τούτων ὥσπερ
[3]	αὕτη φθαρῇ͵ ἥδε. Καὶ πρὸς	ἀλλήλας	δὴ ἔχουσιν ὥσπερ οἱ πεπλασμένοι
[3]	ἔστιν ἐνύπνια͵ οὐδ΄ εἴ τι	ἄλλο	λελυμένων τῶν αἰσθήσεων φαίνεται· οὐδὲ
[3]	δ΄ εἴπομεν ὅτι ἄλλοι δι΄	ἄλλο	πάθος εὐαπάτητοι͵ οὕτως ὁ καθεύδων
[1]	Ἔτι παρὰ τὸ ἐνύπνιον ἐννοοῦμεν	ἄλλο	τι͵ καθάπερ ἐν τῷ ἐγρηγορέναι
[2]	πρὸς τὸν ἥλιον βλέψαντες ἢ	ἄλλο	τι λαμπρὸν μύσωμεν͵ παρατηρήσασι φαίνεται
[1]	προβαλλόμενα· συμβαίνει γὰρ αὐτοῖς πολλάκις	ἄλλο	τι παρὰ τὸ ἐνύπνιον τίθεσθαι
[2]	αἰσθήσεις ἐν τοῖς πάθεσιν ὄντες͵	ἄλλοι	δὲ ἐν ἄλλοις͵ οἷον ὁ
[3]	κίνησιν. Ὥσπερ δ΄ εἴπομεν ὅτι	ἄλλοι	δι΄ ἄλλο πάθος εὐαπάτητοι͵ οὕτως
[3]	διεστραμμένον δὲ πάμπαν͵ ὥστε φαίνεσθαι	ἀλλοῖον	ἢ οἷόν ἐστιν͵ ἠρεμήσαντος δὲ
[2]	πάθεσιν ὄντες͵ ἄλλοι δὲ ἐν	ἄλλοις͵	οἷον ὁ δειλὸς ἐν φόβῳ͵
[2]	ὑπολαβεῖν τοῦτο δεῖ καὶ ἐπ΄	ἀλλοιώσεως·	τὸ γὰρ θερμανθὲν ὑπὸ τοῦ
[2]	ἐν τῷ αἰσθάνεσθαι͵ ἐπειδή ἐστιν	ἀλλοίωσίς	τις ἡ κατ΄ ἐνέργειαν αἴσθησις͵
[2]	κινεῖσθαι κινουμένης τῆς ὄψεως ὑπ΄	ἄλλου.	~Ἐκ δὴ τούτων φανερὸν ὅτι
[1]	τῶν ζῴων ὑπάρχει ὁ ὕπνος͵	ἄλλῳ	δὲ τὸ ἐνυπνιάζειν͵ ἀλλὰ τῷ
[1]	καὶ ὁ ὕπνος· οὐ γὰρ	ἄλλῳ	μέν τινι τῶν ζῴων ὑπάρχει
[3]	ὁμοιοτρόπως δὲ καὶ ἀπὸ τῶν	ἄλλων	αἰσθητηρίων· τῷ μὲν γὰρ ἐκεῖθεν
[3]	ἐν τῷ ὕδατι τηκομένου τοῦ	ἁλός	οὕτως ἔνεισι δυνάμει͵ ἀνειμένου δὲ
[2]	σκέψαιτό τις ἂν καὶ ἀπορήσειεν.	Ἅμα	δ΄ ἐξ αὐτοῦ δῆλον ὅτι
[1]	ἐνίοτε ἄλλα ἐννοοῦμεν. Φανείη δ΄	ἄν	τῳ τοῦτο͵ εἴ τις προσέχοι
[3]	ἐπιπολάσει ἐξ αὐτοῦ ἡ κίνησις͵	ἂν	δ΄ αὕτη φθαρῇ͵ ἥδε. Καὶ
[3]	δόξει εἶναι δύο τὸ ἕν͵	ἂν	δὲ μὴ λανθάνῃ͵ φανεῖται μὲν
[2]	καθαρὸν ἀκριβῶς δηλοῖ ὅ τι	ἂν	δέξηται͵ καὶ τὸ μάλιστα τὰς
[2]	εἰς φοινικοῦν κἄπειτα πορφυροῦν͵ ἕως	ἂν	εἰς τὴν μέλαιναν ἔλθῃ χρόαν
[2]	τὸν ἐρώμενον· καὶ ταῦτα ὅσῳ	ἂν	ἐμπαθέστερος ᾖ͵ τοσούτῳ ἀπ΄ ἐλάσσονος
[1]	τοῦ αἰσθανομένου ἁπλῶς· ὁρᾶν γὰρ	ἂν	ἦν καὶ ἀκούειν ἁπλῶς. Ἀλλὰ
[2]	περὶ τὸν ὕπνον συμβαινόντων μάλιστ΄	ἂν	θεωρήσαιμεν. Τὰ γὰρ αἰσθητὰ καθ΄
[2]	καὶ αὐτοῦ ἐπιστήσας σκέψαιτό τις	ἂν	καὶ ἀπορήσειεν. Ἅμα δ΄ ἐξ
[2]	γίνονται πάντες͵ καὶ μᾶλλον ὅσῳ	ἂν	μᾶλλον ἐν τοῖς πάθεσιν ὦσιν.
[2]	συνεπιτείνει τοῖς πάθεσιν οὕτως͵ ὥστε͵	ἂν	μὲν μὴ σφόδρα κάμνωσι͵ μὴ
[2]	τον δὴ τὸν τρόπον͵ ἕως	ἂν	στῇ͵ ποιεῖται τὴν κίνησιν καὶ
[2]	χλωρόν͵ τοιοῦτον φαίνεται ἐφ΄ ὅπερ	ἂν	τὴν ὄψιν μεταβάλωμεν. Κἂν πρὸς
[3]	οὐ πάντως τὸ φαινόμενον͵ ἀλλ΄	ἂν	τὸ ἐπικρῖνον κατέχηται ἢ μὴ
[1]	ἡ δόξα ἄνευ αἰσθήσεως οὐδὲν	ἂν	φήσειεν͵ οὔτ΄ ἀληθῶς οὔτε ψευδῶς.
[3]	καθ΄ ἡλικίαν ἢ κατὰ πάθος	ἀναγκαῖον	συμβῆναι τὴν ἐναντίωσιν ταύτην.
[2]	τις ἡ κατ΄ ἐνέργειαν αἴσθησις͵	ἀνάγκη	τοῦτο συμβαίνειν. Διὸ τὸ πάθος
[3]	συνέστηκεν ἡ φύσις ὥστε πολλὴν	ἀναθυμίασιν	πρὸς τὸν ἄνω τόπον ἀναφέρεσθαι͵
[2]	τοῖς ἀγγείοις τιθεμένων ἢ πεφυκότων	ἀναλαμβάνουσι	τὰς ὀσμάς. Πρὸς δὲ τὴν
[2]	ἁφὴν καὶ ὥσπερ ἔκμαξιν καὶ	ἀνάπλυσιν)	διὰ δὲ τὸ καθαρὸν ἔνδηλος
[1]	τὸν νοῦν καὶ πειρῷτο μνημονεύειν	ἀναστάς.	Ἤδη δέ τινες καὶ ἑωράκασιν
[3]	ἀναθυμίασιν πρὸς τὸν ἄνω τόπον	ἀναφέρεσθαι͵	ἣ πάλιν καταφερομένη ποιεῖ πλῆθος
[3]	τοῦ ἁλός οὕτως ἔνεισι δυνάμει͵	ἀνειμένου	δὲ τοῦ κωλύοντος ἐνεργοῦσιν͵ καὶ
[1]	ἢ καλόν· ὧν ἡ δόξα	ἄνευ	αἰσθήσεως οὐδὲν ἂν φήσειεν͵ οὔτ΄
[1]	αἰσθητικόν͵ οὐδὲν ἧττον οὐ γίνεται	ἄνευ	τοῦ ὁρᾶν καὶ αἰσθάνεσθαί τι·
[3]	ἐν τοῖς νέφεσιν͵ ἃ παρεικάζουσιν	ἀνθρώποις	καὶ κενταύροις ταχέως μεταβάλλοντα. Τούτων
[1]	γὰρ μόνον τὸ προσιόν φαμεν	ἄνθρωπον	ἢ ἵππον εἶναι͵ ἀλλὰ καὶ
[1]	τοῦτο ποιεῖν· ὁμοίως γὰρ ὅτι	ἄνθρωπος	καὶ ὅτι λευκὸς ὁ προσιὼν
[3]	ὥσπερ οἱ πεπλασμένοι βάτραχοι οἱ	ἀνιόντες	ἐν τῷ ὕδατι τηκομένου τοῦ
[3]	εἰς ἄλλα σχήματα διὰ τὴν	ἀντίκρουσιν.	Διὸ καὶ μετὰ τὴν τροφὴν
[2]	οὐ μόνον πάσχει͵ ἀλλὰ καὶ	ἀντιποιεῖ	τὸ τῶν χρωμάτων αἰσθητήριον͵ φανερὸν
[3]	ἀρχή͵ ἐὰν μὴ ἑτέρα κυριωτέρα	ἀντιφῇ.	Φαίνεται μὲν οὖν πάντως͵ δοκεῖ
[3]	δὲ λανθάνῃ ὅτι καθεύδει͵ οὐδὲν	ἀντιφήσει	τῇ φαντασίᾳ. Ὅτι δὲ ἀληθῆ
[2]	φαίνεται μὲν ὁ ἥλιος ποδιαῖος͵	ἀντίφησι	δὲ πολλάκις ἕτερόν τι πρὸς
[3]	ὥστε πολλὴν ἀναθυμίασιν πρὸς τὸν	ἄνω	τόπον ἀναφέρεσθαι͵ ἣ πάλιν καταφερομένη
[2]	ὅσῳ ἂν ἐμπαθέστερος ᾖ͵ τοσούτῳ	ἀπ΄	ἐλάσσονος ὁμοιότητος φαίνεται. Τὸν αὐτὸν
[3]	κις φοβουμένους. Ἐκ δὴ τούτων	ἁπάντων	δεῖ συλλογίσασθαι ὅτι ἐστὶ τὸ
[1]	δοξάζομεν. Δῆλον δὲ περὶ τούτων	ἁπάντων	τό γε τοσοῦτον͵ ὅτι τὸ
[2]	πρὸς δὲ τούτοις ὅτι ῥᾳδίως	ἀπατώμεθα	περὶ τὰς αἰσθήσεις ἐν τοῖς
[1]	καὶ ἐγρηγορότες ἐν ταῖς νόσοις	ἀπατώμεθα͵	τοῦτ΄ αὐτὸ καὶ ἐν τῷ
[3]	ἐν τῇ ἐνεργείᾳ αἰσθήματος· καὶ	ἀπελθόντος	τοῦ ἀληθοῦς ἔνεστι͵ καὶ ἀληθὲς
[2]	τῶν εἰρημένων φανερόν͵ ὅτι καὶ	ἀπελθόντος	τοῦ θύραθεν αἰσθητοῦ ἐμμένει τὰ
[2]	ἐνεργουσῶν τῶν αἰσθήσεων͵ ἀλλὰ καὶ	ἀπελθουσῶν.	Παραπλήσιον γὰρ τὸ πάθος ἐπί
[2]	ὁπηλικηοῦν οὖσα. Τοῦ δὲ μὴ	ἀπιέναι	ταχέως ἐκ τῶν καινῶν κατόπτρων
[1]	γὰρ ἂν ἦν καὶ ἀκούειν	ἁπλῶς.	Ἀλλὰ πῶς δὴ καὶ τίνα
[1]	ὕπνῳ φάντασμα ἐνύπνιον λέγομεν͵ εἴθ΄	ἁπλῶς	εἴτε τρόπον τινὰ γινόμενον) φανερὸν
[3]	γὰρ τοῦ ἐγρηγορέναι καὶ καθεύδειν	ἁπλῶς	θατέρου ὑπάρχοντος θάτερόν πῃ ὑπάρχειν.
[1]	φανερόν. Ἀλλ΄ οὐδὲ τοῦ αἰσθανομένου	ἁπλῶς·	ὁρᾶν γὰρ ἂν ἦν καὶ
[2]	ἐρωτικὸς ἐν ἔρωτι͵ ὥστε δοκεῖν	ἀπὸ	μικρᾶς ὁμοιότητος τὸν μὲν τοὺς
[2]	φαίνεται ζῷα ἐν τοῖς τοίχοις	ἀπὸ	μικρᾶς ὁμοιότητος τῶν γραμμῶν συντιθεμένων.
[3]	καταφερόμενα ὁρᾶν͵ διὰ δὲ τὰ	ἀπὸ	τῆς ἀκοῆς ἀκούειν͵ ὁμοιοτρόπως δὲ
[3]	φαντάσματα͵ ἀλλὰ τὸ φάντασμα τὸ	ἀπὸ	τῆς κινήσεως τῶν αἰσθημάτων͵ ὅταν
[3]	καὶ δοκεῖν διὰ μὲν τὰ	ἀπὸ	τῆς ὄψεως καταφερόμενα ὁρᾶν͵ διὰ
[3]	γὰρ ἡ κίνησις διὰ τὴν	ἀπὸ	τῆς τροφῆς θερμότητα. Ὥστε καθάπερ
[3]	μόνον ἐγρηγορότων αἱ κινήσεις αἱ	ἀπὸ	τῶν αἰσθημάτων γινόμεναι τῶν τε
[3]	αἱ ὑπόλοιποι κινήσεις αἱ συμβαίνουσαι	ἀπὸ	τῶν αἰσθημάτων ὁτὲ μὲν ὑπὸ
[3]	ἀκοῆς ἀκούειν͵ ὁμοιοτρόπως δὲ καὶ	ἀπὸ	τῶν ἄλλων αἰσθητηρίων· τῷ μὲν
[2]	τῶν μεγάλων ψόφων δύσκωφοι καὶ	ἀπὸ	τῶν ἰσχυρῶν ὀσμῶν δύσοσμοι͵ καὶ
[2]	ἔλθῃ χρόαν καὶ ἀφανισθῇ. Καὶ	ἀπὸ	τῶν κινουμένων δὲ μεταβάλλου σιν͵
[2]	ἠρεμοῦντα κινούμενα. Γίνονται δὲ καὶ	ἀπὸ	τῶν μεγάλων ψόφων δύσκωφοι καὶ
[2]	κινουμένων δὲ μεταβάλλου σιν͵ οἷον	ἀπὸ	τῶν ποταμῶν͵ μάλιστα δὲ ἀπὸ
[2]	ἀπὸ τῶν ποταμῶν͵ μάλιστα δὲ	ἀπὸ	τῶν τάχιστα ῥεόντων͵ φαίνεται (γὰρ)
[3]	σαφῶς ἐγνώρισαν. Ἔνιοι δὲ καὶ	ἀποκρίνονται	ἐρωτώμενοι· ἐνδέχεται γὰρ τοῦ ἐγρηγορέναι
[2]	ἐπιστήσας σκέψαιτό τις ἂν καὶ	ἀπορήσειεν.	Ἅμα δ΄ ἐξ αὐτοῦ δῆλον
[1]	οὐδὲν ἐν τοῖς ὕπνοις· οὐκ	ἄρα	γε τῇ αἰσθήσει τὸ ἐνύπνιον
[3]	τὰ μικρά· νύκτωρ δὲ δι΄	ἀργίαν	τῶν κατὰ μόριον αἰσθήσεων καὶ
[3]	καὶ ἐν ὕπνῳ· τὰ γὰρ	ἄρτι	λεχθέντα εἴδωλα οὐκ ἔστιν ἐνύπνια͵
[3]	ἀφ΄ ἑκάστης αἰσθήσεώς φησιν ἡ	ἀρχή͵	ἐὰν μὴ ἑτέρα κυριωτέρα ἀντιφῇ.
[3]	ἀφικνεῖσθαι τὴν κίνησιν πρὸς τὴν	ἀρχὴν	καὶ ἐγρηγορὼς (δοκεῖ ὁρᾶν καὶ
[3]	τοῦ πλείστου αἵματος ἐπὶ τὴν	ἀρχὴν	συγκατέρχονται αἱ ἐνοῦσαι κινήσεις͵ αἱ
[3]	τοῦ θερμοῦ παλίρροιαν͵ ἐπὶ τὴν	ἀρχὴν	τῆς αἰσθήσεως καταφέρονται καὶ γίνονται
[2]	ὀσμάς. Πρὸς δὲ τὴν ἐξ	ἀρχῆς	(σκέψιν ὑποκείσθω ἓν μέν͵ ὅπερ
[2]	καὶ τοῦτο διαδίδωσιν ἕως τῆς	ἀρχῆς.	Ὥστε καὶ ἐν τῷ αἰσθάνεσθαι͵
[3]	φωτὸς καὶ χυμοῦ καὶ ἁφῆς͵	ἀσθενικῶς	μέντοι καὶ οἷον πόρρωθεν· ἤδη
[3]	Προϊούσης δὲ τῆς ἡλικίας οὐδὲν	ἄτοπον	φανῆναι ἐνύπνιον· μεταβολῆς γάρ τινος
[2]	τὸ πάθος͵ καὶ κινεῖσθαι πρὸς	αὐτά.	Αἴτιον δὲ τοῦ συμβαίνειν ταῦτα
[2]	ἄδηλος͵ ἔνεστι δέ (ἡ γὰρ	αὐτὴ	φύσις σπέρματος καὶ καταμηνίων) ὁ
[3]	αὐτοῦ ἡ κίνησις͵ ἂν δ΄	αὕτη	φθαρῇ͵ ἥδε. Καὶ πρὸς ἀλλήλας
[2]	ταῦτα τὸ μὴ κατὰ τὴν	αὐτὴν	δύναμιν κρίνειν τό τε κύριον
[2]	ἀλλὰ καὶ τῆς αἰσθήσεως κινουμένης	αὐτῆς͵	ἐὰν ὡσαύτως κινῆται ὥσπερ καὶ
[3]	αἰσθητηρίοις͵ καὶ δοκεῖ τὸ ὅμοιον	αὐτὸ	εἶναι τὸ ἀληθές· καὶ τοσαύτη
[1]	ἐν ταῖς νόσοις ἀπατώμεθα͵ τοῦτ΄	αὐτὸ	καὶ ἐν τῷ ὕπνῳ ποιεῖ
[2]	ὀσμάς͵ καὶ οἱ οἶνοι τὸ	αὐτὸ	τοῦτο πάσχουσιν· οὐ γὰρ μόνον
[1]	εἴρηται͵ καὶ ἔστι μὲν τὸ	αὐτὸ	τῷ αἰσθητικῷ τὸ φανταστικόν͵ τὸ
[1]	τό γε τοσοῦτον͵ ὅτι τὸ	αὐτὸ	ᾧ καὶ ἐγρηγορότες ἐν ταῖς
[1]	τίθεσθαι τὰ προβαλλόμενα· συμβαίνει γὰρ	αὐτοῖς	πολλάκις ἄλλο τι παρὰ τὸ
[2]	ἀπ΄ ἐλάσσονος ὁμοιότητος φαίνεται. Τὸν	αὐτὸν	δὲ τρόπον καὶ ἐν ὀργαῖς
[2]	τινα ποιεῖ καὶ τοιοῦτον οἷον	αὐτὸς	πάσχει· ὁ δὲ τοῦ κατόπτρου
[2]	καὶ ἀπορήσειεν. Ἅμα δ΄ ἐξ	αὐτοῦ	δῆλον ὅτι ὥσπερ καὶ ἡ
[2]	ἐνόπτρων γινόμενον· περὶ οὗ καὶ	αὐτοῦ	ἐπιστήσας σκέψαιτό τις ἂν καὶ
[3]	κινήσει τῃδὶ ἥδε ἐπιπολάσει ἐξ	αὐτοῦ	ἡ κίνησις͵ ἂν δ΄ αὕτη
[1]	δὲ τὸ ἐνυπνιάζειν͵ ἀλλὰ τῷ	αὐτῷ.	Ἐπεὶ δὲ περὶ φαντασίας ἐν
[3]	μέν͵ λέγει δέ τι ἐν	αὐτῷ	ὅτι φαίνεται μὲν Κορίσκος͵ οὐκ
[2]	ὁ δ΄ ἀὴρ κινεῖται ὑπ΄	αὐτῶν͵	καὶ τὸν ἐπὶ τῶν κατόπτρων
[2]	αἴσθησιν͵ καὶ τὸ γινόμενον ὑπ΄	αὐτῶν	πάθος οὐ μόνον ἐνυπάρχει ἐν
[3]	δύο δοκεῖ. Ὅλως γὰρ τὸ	ἀφ΄	ἑκάστης αἰσθήσεώς φησιν ἡ ἀρχή͵
[3]	σῳζομένη τῶν αἰσθημάτων ἡ κίνησις	ἀφ΄	ἑκάστου τῶν αἰσθητηρίων εἰρόμενά τε
[3]	μείζονος οὔσης τῆς εἰρημένης κινήσεως	ἀφανίζονται	πάμπαν͵ ὁτὲ δὲ τεταραγμέναι φαίνονται
[3]	(αἰσθήσεων καὶ τῆς διανοίας͵ καὶ	ἀφανίζονται	ὥσπερ παρὰ πολὺ πῦρ ἔλαττον
[2]	τὴν μέλαιναν ἔλθῃ χρόαν καὶ	ἀφανισθῇ.	Καὶ ἀπὸ τῶν κινουμένων δὲ
[2]	ὅψις. Εἰ δ΄ ἦν ἡ	ἁφὴ	μόνη͵ κἂν ἐκρίνομεν τὸ ἓν
[3]	ὁρᾶν φαμεν͵ καὶ τῷ τὴν	ἁφὴν	δύο κινήσεις εἰσαγγέλλειν τὸ ἓν
[2]	τρίψιν οὖσαν τὴν τοῦ ἀέρος	ἁφὴν	καὶ ὥσπερ ἔκμαξιν καὶ ἀνάπλυσιν)
[2]	μὲν τὸ λεῖος εἶναι ὁποιασοῦν	ἁφῆς	αἰσθάνεται μάλιστα (δεῖ δὲ νοῆσαι
[3]	καὶ φωτὸς καὶ χυμοῦ καὶ	ἁφῆς͵	ἀσθενικῶς μέντοι καὶ οἷον πόρρωθεν·
[2]	φαμεν δύο· κυριωτέρα γὰρ τῆς	ἁφῆς	ἡ ὅψις. Εἰ δ΄ ἦν
[3]	αἰσθητηρίων· τῷ μὲν γὰρ ἐκεῖθεν	ἀφικνεῖσθαι	τὴν κίνησιν πρὸς τὴν ἀρχὴν

 

UCL |FLTR |Itinera Electronica |Bibliotheca Classica Selecta (BCS) | Responsable académique : Alain Meurant Analyse, design et réalisation informatiques : B. Maroutaeff - J. Schumacher Dernière mise à jour : 12/11/2009